Rialto

155.3

 

Folquet de Marselha

 

 

 

 

Ai! quan gen vens et ab quan pauc d’afan

aissel que·s laissa venser ab merce!

quar enaissi vens hom autrui e se,

4

et a vencut doas vetz senes dan;

mas vos, Amors, non o faitz jes aissi,

c’anc jorn merces ab vos no·m poc valer,

ans m’avetz tan mostrat vostre poder

8

qu’era no·us ai ni vos non avetz mi.

 

Per que·m par fols qui non sap retener

so que conquer, qu’ieu prez ben atrestan

qui so rete que a conquist denan

12

per son esfors quom fatz lo conquerer;

mas aissi·m retengratz quo·l fols rete

l’esparvier fer, quan tem que si desli,

que l’estrenh tant el poynh tro que l’auci;

16

mas pus estorz vos sui, viure puesc be.

 

Tot so que val pot nozer atressi,

donc, s’ie·us tenc pro be·us poirai dan tener,

et er merces s’ab eis vostre saber

20

que m’avetz dat, don anc jorn no·m jauzi,

vos mou tenson ni·us dic mal en chantan!

mas non er fach, que chauzimens m’en te:

enanz vuelh mais mon dan sufrir jasse

24

que·l vostres tortz adrechures claman.

 

On trobaretz mais tan de bona fe?

c’anc mais nuls hom se mezeis non tray

son escien, si com ieu que·us servi

28

tan lonjamen, qu’anc no·n jauzi de re;

ar quier merce? so faria parer,

quar qui trop vai servizi repropchan

semblansa fai que·l guazardon deman;

32

mas ja de mi no·us cugetz que·l n’esper.

  

E qui·l bon rey Richart qui vol qu’ieu chan 

blasmet per so quar non passet dese,

ar l’en desmen si que chascus o ve;

36

qu’areire·s trais per miels salhir enan:

qu’el era coms, ar es rix reys ses fi,

quar bon secors fai Dieus al bon voler;

e s’en dis ben al crozar, ieu dis ver,

40

et ar vei m’o, per qu’adonc no menti.

 

Ja N’Azimans ni·N Tostemps non creiran

qu’ieu vas Amor aia virat mon fre;

mas ben pot hom creire aisso que ve

44

et er saubut oimais d’aissi enan.

 

 

 

Testo: Squillacioti 1999 (VI). – Rialto 20.ii.2002.


Mss.: A (65r-v), Ab (88r-v), B (44r-v), C (1v-2r), D (40v), Dc (245v), Fa (45), G (4r-v), I (64r), K (49r), L (26r-v), M (27v-28r), N (58v-59r), O (5-6), P (23v), Q (18v-19r), R (43r-v), S (29-30), U (30v-31r), V (85v-86r), c (8v-9r), f (39v), ls (n. 9); incipit cit. in N2 (22v; n. 15); β1 906-907 (= vv. 23-24) e 958-961 (= vv. 9-12); β3 412, 413-414 vers. B (= vv. 1, 25-26; cfr. 238-239, 240-241 vers. H e 380-381 e 382-383 vers. CL); µ 648-650 (= vv. 25-27).

Edizione critica: Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 47 (X); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia, edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 195.

Altre edizioni: François Just Marie Raynouard, Choix des poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1818, vol. III, p. 161 (basata su C Dc R S); Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846, vol. I, p. 322 (riproduce Raynouard).

Metrica: a10 b10 b10 a10 c10 d10 d10 c10 (Frank 624:4). Cinque coblas di otto versi con rotazione delle rime e una tornada di quattro versi; la struttura strofica è definita a coblas redondas da Dominique Billy, L’architecture lyrique médiévale. Analyse métrique et modélisation des structures interstrophiques dans la poésie lyrique des troubadours et des trouvères, Montpellier 1989, pp. 138-139, e cfr. 160.

Melodia (G R): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 118 (n. 7; solo G); Gennrich, III, p. 80 (n. 78; cfr. IV, p. 56); Fernández de la Cuesta, p. 190; van der Werf, p. 81*.

Nota: Canzone; databile al luglio-agosto 1190.

[PS]


BdT    Folquet de Marselha    Ed. Stroński

Translations and notes

Canzoni sulle crociate