155.3 |
Folquet de Marselha
|
||
Ai! quan gen vens et ab quan pauc d’afan |
||
aissel que·s laissa venser ab merce! |
||
quar enaissi vens hom autrui e se, |
||
4 |
et a vencut doas vetz senes dan; |
|
mas vos, Amors, non o faitz jes aissi, |
||
c’anc jorn merces ab vos no·m poc valer, |
||
ans m’avetz tan mostrat vostre poder |
||
8 |
qu’era no·us ai ni vos non avetz mi. |
|
|
||
Per que·m par fols qui non sap retener |
||
so que conquer, qu’ieu prez ben atrestan |
||
qui so rete que a conquist denan |
||
12 |
per son esfors quom fatz lo conquerer; |
|
mas aissi·m retengratz quo·l fols rete |
||
l’esparvier fer, quan tem que si desli, |
||
que l’estrenh tant el poynh tro que l’auci; |
||
16 |
mas pus estorz vos sui, viure puesc be. |
|
|
||
Tot so que val pot nozer atressi, |
||
donc, s’ie·us tenc pro be·us poirai dan tener, |
||
et er merces s’ab eis vostre saber |
||
20 |
que m’avetz dat, don anc jorn no·m jauzi, |
|
vos mou tenson ni·us dic mal en chantan! |
||
mas non er fach, que chauzimens m’en te: |
||
enanz vuelh mais mon dan sufrir jasse |
||
24 |
que·l vostres tortz adrechures claman. |
|
|
||
On trobaretz mais tan de bona fe? |
||
c’anc mais nuls hom se mezeis non tray |
||
son escien, si com ieu que·us servi |
||
28 |
tan lonjamen, qu’anc no·n jauzi de re; |
|
ar quier merce? so faria parer, |
||
quar qui trop vai servizi repropchan |
||
semblansa fai que·l guazardon deman; |
||
32 |
mas ja de mi no·us cugetz que·l n’esper. |
|
|
||
E qui·l bon rey Richart qui vol qu’ieu chan |
||
blasmet per so quar non passet dese, |
||
ar l’en desmen si que chascus o ve; |
||
36 |
qu’areire·s trais per miels salhir enan: |
|
qu’el era coms, ar es rix reys ses fi, |
||
quar bon secors fai Dieus al bon voler; |
||
e s’en dis ben al crozar, ieu dis ver, |
||
40 |
et ar vei m’o, per qu’adonc no menti. |
|
|
||
Ja N’Azimans ni·N Tostemps non creiran |
||
qu’ieu vas Amor aia virat mon fre; |
||
mas ben pot hom creire aisso que ve |
||
44 |
et er saubut oimais d’aissi enan. |
Testo: Squillacioti 1999 (VI). – Rialto 20.ii.2002.
Mss.: A (65r-v), Ab (88r-v), B (44r-v), C (1v-2r), D (40v), Dc (245v), Fa (45), G (4r-v), I (64r), K (49r), L (26r-v), M (27v-28r), N (58v-59r), O (5-6), P (23v), Q (18v-19r), R (43r-v), S (29-30), U (30v-31r), V (85v-86r), c (8v-9r), f (39v), ls (n. 9); incipit cit. in N2 (22v; n. 15); β1 906-907 (= vv. 23-24) e 958-961 (= vv. 9-12); β3 412, 413-414 vers. B (= vv. 1, 25-26; cfr. 238-239, 240-241 vers. H e 380-381 e 382-383 vers. CL); µ 648-650 (= vv. 25-27).
Edizione critica: Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 47 (X); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia, edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 195.
Altre edizioni: François Just Marie Raynouard, Choix des poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1818, vol. III, p. 161 (basata su C Dc R S); Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846, vol. I, p. 322 (riproduce Raynouard).
Metrica: a10 b10 b10 a10 c10 d10 d10 c10 (Frank 624:4). Cinque coblas di otto versi con rotazione delle rime e una tornada di quattro versi; la struttura strofica è definita a coblas redondas da Dominique Billy, L’architecture lyrique médiévale. Analyse métrique et modélisation des structures interstrophiques dans la poésie lyrique des troubadours et des trouvères, Montpellier 1989, pp. 138-139, e cfr. 160.
Melodia (G R): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 118 (n. 7; solo G); Gennrich, III, p. 80 (n. 78; cfr. IV, p. 56); Fernández de la Cuesta, p. 190; van der Werf, p. 81*.
Nota: Canzone; databile al luglio-agosto 1190.
[PS]