461.191 |
|
|
Anonimo (Na Castelloza?)
|
|
|
Per ioi que d’amor m’avegna |
|
|
no·m calgra ogan esbaudir, |
|
|
qu’eu non cre qu’en grat me tegna |
|
|
cel c’anc non volc hobesir |
5 |
|
mos bos motz ni mas chansos; |
|
|
ni anc no fon la sazsons |
|
|
qu’ie·m pogues de lui sofrir; |
|
|
ans tem que·m n’er a morir, |
|
|
. . . . . . c’ab tal autra regna |
10 |
|
don per mi no·s vol partir. |
|
|
|
|
|
Partir m’en er, mas no·m degna, |
|
|
que morta m’an li conssir: |
|
|
e pos no·ill platz que·m retegna, |
|
|
vueilla·m d’aitant hobesir |
15 |
|
c’ab sos avinenz respos |
|
|
me tegna mon cor ioios; |
|
|
e ia a sidonz non tir, |
|
|
s’ie·l fas d’aitan enardir, |
|
|
qu’ieu no·l prec per mi que·s tegna |
20 |
|
de leis amar ni servir. |
|
|
|
|
|
Leis serva, mas mi·n revegna, |
|
|
que no·m lais del tot morir, |
|
|
. . . . . que m’estegna |
|
|
s’amors, don me fa languir. |
25 |
|
Hai! amics valenz e bos, |
|
|
car es lo meiller c’anc fos, |
|
|
non vuillaz c’aillors me vir! |
|
|
Mas no·m volez far ni dir |
|
|
con eu ia iorn me captegna |
30 |
|
de vos amar ni grasir. |
|
|
|
|
|
Grasisc vos, con que m’en pregna, |
|
|
tot lo maltrag e·l consir; |
|
|
e ia cavaliers no·s fegna |
|
|
de mi, c’u·ssol no·n desir, |
35 |
|
bels amics, si faz fort vos, |
|
|
on tenc los oilz ambedos; |
|
|
e plaz me can vos remir, |
|
|
c’anc tan bel non sai chausir. |
|
|
Dieus, prec c’ab mos bratz vos segna, |
40 |
|
c’autre no·m pot enriquir. |
|
|
|
|
|
Rica soi, ab que·us suvegna |
|
|
com pogues en luec venir |
|
|
on eu vos bais e·us estregna, |
|
|
c’ab aitan pot revenir |
45 |
|
mos cor, ques es enveios |
|
|
de vos mout e cobeitos. |
|
|
Amics, no·m laissatz morir! |
|
|
Pueis de vos no·m puesc gandir, |
|
|
un bel semblan que·m revegna |
50 |
|
·m faiz, que m’ausiza·l consir. |
Testo: Gambino 2003 (V). – Rialto 3.ii.2005.
Ms.: N 232r (229r).
Edizioni critiche: Henri-Pascal Rochegude, Le Parnasse occitanien, ou choix de poésies originales des trobadours tirées des manuscrits nationaux, Toulouse 1819, rist. Geneve 1977, p. 387; Oskar Schultz[-Gora], Die provenzalischen Dichterinnen. Biographien und Texte nebst Anmerkungen und einer Einleitung, Leipzig 1888, p. 4; Duc De La Salle de Rochemaure, Les troubadours cantaliens. Texte des oeuvres des troubadours, revus, corrigés, traduits et annotés par René Lavaud, Aurillac 1910, II, pp. 516 e III, p. 89; William D. Paden et alii, «The Poems of the «trobairitz» Na Castelloza», in Romance Philology, XXXV (1981), pp. 158-182, a p. 179; Deborah Perkal-Balinsky, The Minor «Trobairitz»: an Edition with Translation and Commentary, Evanston Illinois 1986, p. 164; Ulrich Mölk, Romanische Frauenlieder, Munich 1989 (Klassische Texte des romanische Mittelalters in zweisprachigen Ausgaben, 28), pp. 58-61 e 197-99; Katharina Städtler, Altprovenzalische Frauendichtung (1150-1250). Historisch-soziologische Untersuchungen und Interpretationen, Heidelberg 1990, p. 214; Angelica Rieger, Trobairitz. Der Beitrag der Frau in der altokzitanischen höfischen Lyrik. Edition des Gesamtkorpus, Tübingen 1991, p. 549; Matilda Tomaryn Bruckner, Laurie Shepard, Sarah White, Songs of the Women Troubadours, New York - London 1995, pp. 26-29; Francesca Gambino, Canzoni anonime di trovatori e «trobairitz», Alessandria 2003 (Scritture e scrittori, 18), p. 67.
Altre edizioni: Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, Berlin 1846-86, III, p. 378; Pierre Bec, Chants d’amour des femmes-troubadours. Trobairitz et «chansons de femme», Paris 1995, p. 88.
Metrica: a7’ b7 a7’ b7 c7 c7 b7 b7 a7’ b7 (Frank 364:1, unicum). Cinque coblas unissonans capfinidas, senza tornada. Si noti la rima identica revegna 21 : 49.
Note: La canzone, anonima e dall’io lirico femminile, segue il compatto gruppo di Na Castelloza in N e con fondati motivi è stata da più interpreti a questa trobairitz attribuita: a ragioni di ordine metrico, stilistico e di contenuto, si aggiungono considerazioni sul tipo di tradizione testuale del corpus di liriche di Castelloza (tra tutti cfr. François Zufferey, Toward a Delimitation of the «trobairitz» Corpus, in The Voice of the «trobairitz»: Perspectives on the Women Troubadours, edited by William D. Paden, Philadelphia 1989, pp. 31-43, a p. 31 e Rieger pp. 66-67 e p. 555, con altra bibliografia). – Dal v. 5 mas chansos si evince che l’anonima autrice ha composto altre canzoni.
[FG]