Rialto    IdT

461.6

 

   

Anonimo

 

 

 

 

   

I.

   

Ades vej pejurar la gen

   

e leumen morir los meillors:

   

malvistatz poja, presz deiscen,

4  

e tuitz bos jois e fin’amors;

   

qe tant son li desconoiscen

   

q’ieu vej qe·l plus del mon perpren

   

desconoiscencha, q’es aitals

8  

q’auci·ls bos e faj viure·ls mals.

   

 

   

II.

   

Lj croi rich mi fan maldiszen

   

e·n voill dir mal vas los pejors.

   

S’ieu n’hages poder veramen,

12  

als crois richx fera deshonors

   

e lor tolgra l’aur e l’argen

   

e fora[n] rich li pro valen

   

e mesera totz mos jornals

16  

en far be ez en baissar mals.

   

 

   

III.

   

Joven[s] rich[s], qi no reigna gen

   

e no fai cho qe·ill sia honors,

   

grieu en pod far esmendamen,

20  

despuois qe lo mal dir es sors.

   

Bos presz deu estar eissamen

   

co·l tramontana fermamen.

   

Aitals prez es fis naturals:

24  

enansz deu hom far be qe mals.

   

 

   

IV.

   

Non ha conoiscencha ni sen

   

ricx hom, segon q’es sa richors,

   

s’el no dona e no despen,

28  

sivals tan qe n’haja lauszors.

   

Plus se pot honrar per u cen

   

cel q[e] ha fi prez veramen,

   

q’anc mais veser non porran als

32  

nullas gentz mas bo prez e mals.

   

 

   

V.

   

Al markes Conrat qi s’enten

   

m’en irai, qar es caps de flors

   

de valor, per mo esscien,

36  

es es presatz sobre·ls meillors,

   

per q’ieu l’haj de veszer talen;

   

e qar ieu non sai plus valen,

   

li soj hom ez amicx corals,

40  

si·m reven[h]’er bes e no mals.

 

 

8 q’auci·ls] qauci los (+1)    9 rich] richx    14. fora   17 Joven rich    21 deu] dei    27 s’el no dona    30 cel qha (-1)    31 veser] nefes    34 qar     40 sim reven bes er e no mals

 

Nota al testo

Il testo è trasmesso dal solo ms. L. Si rimanda alle note al testo per i singoli interventi effettuati.

 

 

 

Testo: Giorgio Barachini, Rialto 26.ix.2018.


Ms.: L 114v (adespoto).

Edizioni critiche: Adolf Kolsen, Zwei provenzalische Sirventese nebst einer Anzahl Einzelstrophen, Halle (Saale) 1919, p. 5; Gilda Caïti-Russo, Les troubadours et la cour des Malaspina, Montpellier 2005, p. 260.

Metrica: a8 b8 a8 b8 a8 a8 c8 c8 (Frank 221:3). Sirventese di cinque coblas unissonans di otto versi. Rime: -en, -órs, -als. L’ultimo verso della strofa presenta il mot-refrain mals. Il genere del testo è determinabile sia grazie al contenuto moralistico sia grazie alla presenza di un modello metrico preciso nella canzone di Aimeric de Pegulhan, D’aiso dont hom a longuamen (BdT 10.17), che ha le stesse rime. La stessa formula metrica è attestata in un jeu parti francese tra Sauvage de Betune e Robert de Betune, Robert de Betune, entendez (RS 926; L 249.2; Mölk-Wolfzettel 661:7).

Nota: Il testo può essere datato solo indirettamente sulla base del modello metrico (1220-1233, forse 1220-1226), pertanto è possibile che sia stato composto negli anni Venti del XIII secolo. Il Conrat della strofa V è così identificabile con Corrado Malaspina l’antico. Cfr. Circostanze storiche.

[GB]


BdT    Anonimi    IdT

Traduzione e note    Circostanze storiche