55.14 |
Folquet de Marselha
|
||
Molt i fetz gran pechat Amors, | ||
quan li plac que·s meses en me, | ||
car Merce no·i aduis ab se | ||
ab que s’adousses ma dolors; | ||
5 | c’Amors pert so nom e·l desmen | |
et es Desamors planamen | ||
pois Merces no·i pot far socors; | ||
a cui fora pretz et honors, | ||
pois ill vol vensser totas res, | ||
10 | c’una vetz la vences Merces. | |
Si no·us venz, vencutz sui, Amors; | ||
vencer no·us puosc mas ab Merce; | ||
e s’entre tans mals n’ai un be, | ||
ja no·us er dans ni deshonors; | ||
15 | cuidatz vos que·us estia gen | |
car mi faitz plaigner tan soven? | ||
anz en val meins vostra lauzors; | ||
pero·l mals mi fora doussors, | ||
sol l’aut ram a qu’era·m sui pres | ||
20 | mi plejes, merceian, Merces. | |
Mas trop m’a adirat Amors | ||
car ab Merce si desave; | ||
pero·l mieills del mieills quez hom ve, | ||
midonz, que val mais que valors, | ||
25 | en pot leu far acordamen, | |
que major n’a faich per un cen: | ||
qui ve cum la neus e·il calors, | ||
so es la blanquesa e·l colors, | ||
s’acordon en lieis, semblans es | ||
30 | c’Amors s’i acort e Merces. | |
Mas non pot esser, pois Amors | ||
non o vol, ni midonz, so cre; | ||
pero de midonz no sai re | ||
c’anc tant no m’enfollic folors | ||
35 | qu’eu l’auses dir mon pessamen, | |
mas cor ai que·m cabdel ab sen, | ||
ab l’ardimen que·m tol paors; | ||
pero esperars fai las flors | ||
tornar fruig, e de midonz pes | ||
40 | qu’esperan la venssa Merces. | |
Estiers non puosc durar, Amors, | ||
e non sai cossi s’esdeve | ||
de mon cor, qu’en si·us a e·us te | ||
que ren non cuig que n’aia aillors; | ||
45 | que, si be·us etz grans, eissamen | |
podetz en mi caber leumen | ||
co·s devezis una grans tors | ||
en un pauc miraill, e·il largors | ||
es tant grans que, si vos plagues, | ||
50 | ancar neis i caubra Merces. | |
Mal me sui gardatz per non-sen, | ||
c’a mi eis m’a emblat Amors | ||
ar qu’era estortz de sas dolors; | ||
mas dir puosc qu’ieu eis me sui pres | ||
55 | pois que no·m val dreitz ni Merces. | |
N’Azimans, lo vostre socors | ||
e d’En Totztems volgr’ieu aillors, | ||
mas d’aquest no vuoill sapchatz jes | ||
c’a penas neis o sap Merces. |
Testo: Squillacioti 1999 (IV). – Rialto 20.ii.2002.
Mss.: A (64v), B (43r-v), C (3r-v), D (42v), E (5-6), Fa (45-46), G (3v-4r), I (61r-v), J (67v-68r = 8v-9r), K (46v), L (24v-25r), M (27r-v), N (57v-58r), O (33-34; 76-77), P (24r-v), Q (18r-v), R (42v), S (35-37), T (230r-v), U (34v-35v), V (87v-88r), c (12r-v), ls (n. 16); incipit cit. in N2 (22r; n. 3); α 29103-29112 (= cobla II); Jaufre de Foixà, Regles de trobar, 290-91 vers. H = 200-201 vers. R (= vv. 9-10; ed. Ettore Li Gotti, Jofre de Foixà. Vers e Regles de trobar, Modena 1952).
Edizioni critiche: Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 40 (VIII); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 167.
Altre edizioni: LR, vol. I, p. 343; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846, vol. I, p. 318 (riproduce Raynouard); Alfred Jeanroy, Anthologie des troubadours. XIIme-XIIIme siècles. Édition refondue. Textes, notes, traductions par J. Boelcke, Paris 1974, p. 94.
Metrica: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 a8 d8 d8 (Frank 551:1). Cinque coblas unissonans di dieci versi e due tornadas di cinque e quattro versi; il primo e l’ultimo verso di ogni strofa si chiudono con le parole-rima Amors e Merces.
Melodia (G R): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 116 (n. 6; solo G); Gennrich, III, p. 86 (n. 83; cfr. IV, p. 58); Fernández de la Cuesta, p. 204; Van der Werf, p. 91*.
Nota: Canzone; anteriore a 155.10.
[PS]