Rialto

55.14

 

Folquet de Marselha

 

 

 

 

Molt i fetz gran pechat Amors,
quan li plac que·s meses en me,
car Merce no·i aduis ab se
ab que s’adousses ma dolors;
5 c’Amors pert so nom e·l desmen
et es Desamors planamen
pois Merces no·i pot far socors;
a cui fora pretz et honors,
pois ill vol vensser totas res,
10 c’una vetz la vences Merces.
 
Si no·us venz, vencutz sui, Amors;
vencer no·us puosc mas ab Merce;
e s’entre tans mals n’ai un be,
ja no·us er dans ni deshonors;
15 cuidatz vos que·us estia gen
car mi faitz plaigner tan soven?
anz en val meins vostra lauzors;
pero·l mals mi fora doussors,
sol l’aut ram a qu’era·m sui pres
20 mi plejes, merceian, Merces.
 
Mas trop m’a adirat Amors
car ab Merce si desave;
pero·l mieills del mieills quez hom ve,
midonz, que val mais que valors,
25 en pot leu far acordamen,
que major n’a faich per un cen:
qui ve cum la neus e·il calors,
so es la blanquesa e·l colors,
s’acordon en lieis, semblans es
30 c’Amors s’i acort e Merces.
 
Mas non pot esser, pois Amors
non o vol, ni midonz, so cre;
pero de midonz no sai re
c’anc tant no m’enfollic folors
35 qu’eu l’auses dir mon pessamen,
mas cor ai que·m cabdel ab sen,
ab l’ardimen que·m tol paors;
pero esperars fai las flors
tornar fruig, e de midonz pes
40 qu’esperan la venssa Merces.
 
Estiers non puosc durar, Amors,
e non sai cossi s’esdeve
de mon cor, qu’en si·us a e·us te
que ren non cuig que n’aia aillors;
45 que, si be·us etz grans, eissamen
podetz en mi caber leumen
co·s devezis una grans tors
en un pauc miraill, e·il largors
es tant grans que, si vos plagues,
50 ancar neis i caubra Merces.
 
Mal me sui gardatz per non-sen,
c’a mi eis m’a emblat Amors
ar qu’era estortz de sas dolors;
mas dir puosc qu’ieu eis me sui pres
55 pois que no·m val dreitz ni Merces.
 
N’Azimans, lo vostre socors
e d’En Totztems volgr’ieu aillors,
mas d’aquest no vuoill sapchatz jes
c’a penas neis o sap Merces.

 

 

 

Testo: Squillacioti 1999 (IV). – Rialto 20.ii.2002.


Mss.: A (64v), B (43r-v), C (3r-v), D (42v), E (5-6), Fa (45-46), G (3v-4r), I (61r-v), J (67v-68r = 8v-9r), K (46v), L (24v-25r), M (27r-v), N (57v-58r), O (33-34; 76-77), P (24r-v), Q (18r-v), R (42v), S (35-37), T (230r-v), U (34v-35v), V (87v-88r), c (12r-v), ls (n. 16); incipit cit. in N2 (22r; n. 3); α 29103-29112 (= cobla II); Jaufre de Foixà, Regles de trobar, 290-91 vers.  H = 200-201 vers. R (= vv. 9-10; ed. Ettore Li Gotti, Jofre de Foixà. Vers e Regles de trobar, Modena 1952).

Edizioni critiche: Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 40 (VIII); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 167.

Altre edizioni: LR, vol. I, p. 343; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846, vol. I, p. 318 (riproduce Raynouard); Alfred Jeanroy, Anthologie des troubadours. XIIme-XIIIme siècles. Édition refondue. Textes, notes, traductions par J. Boelcke, Paris 1974, p. 94.

Metrica: a8 b8 b8 a8 c8 c8 a8 a8 d8 d8 (Frank 551:1). Cinque coblas unissonans di dieci versi e due tornadas di cinque e quattro versi; il primo e l’ultimo verso di ogni strofa si chiudono con le parole-rima Amors e Merces

Melodia (G R): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 116 (n. 6; solo G); Gennrich, III, p. 86 (n. 83; cfr. IV, p. 58); Fernández de la Cuesta, p. 204; Van der Werf, p. 91*.

Nota: Canzone; anteriore a 155.10.

[PS]


BdT    Folquet de Marselha    Ed. Stroński