155.18 |
Folquet de Marselha
|
||
S’al cor plagues, ben fora oimais sazos |
||
de far chansson per Joia mantener, |
||
mas trop mi fai m’aventura doler |
||
quand ieu regart lo ben e·l mal qu’ieu n’ai; |
||
5 |
que rics dizon qu’ieu sui e que be·m vai, |
|
mas cel c’o ditz non sap jes ben lo ver, |
||
que benanansa non pot hom aver |
||
de nuilla ren, mas de so c’al cor plai, |
||
per que n’a mais us paubres qu’es joios |
||
10 |
c’us rics ses joi qu’es tot l’an cossiros. |
|
|
||
E si anc jorn fui gais ni amoros, |
||
ar non ai joi d’amor ni l’en esper, |
||
ni autre bes no·m pot al cor plazer, |
||
anz mi semblon tuich autre joi esmai; |
||
15 |
pero d’amor – que·l ver vos en dirai – |
|
no·m lais del tot ni no m’en puosc mover: |
||
enan non vau ni non puosc remaner, |
||
aissi cum cel qu’en miei del albre estai, |
||
qu’es pojatz tant que non sap tornar jos, |
||
20 |
ni sus non vai, tant li par temeros. |
|
|
||
Pero no·m lais, si tot s’es perillos, |
||
c’ades non poj e sus a mon poder; |
||
e deuria·m, dompna, ·l fis cors valer, |
||
car conoissetz que ja no·m recreirai, |
||
25 |
c’ab ardimen apoder’om l’esglai, |
|
e non tem dan que m’en puosca escazer; |
||
per que·us er gen si·m deignatz retener, |
||
e·l guizerdos er aital cum s’eschai: |
||
qu’en eis lo don l’en es faitz guizerdos |
||
30 |
a cel qui sap d’avinen far sos dos. |
|
|
||
Doncs, si Merces a nuill poder en vos, |
||
traja·s enans, si ja·m vol pro tener; |
||
qu’ieu no m’en fi en pretz ni en saber |
||
ni en chanssos, mas car conosc e sai |
||
35 |
que Merces vol so que Razos dechai; |
|
per qu’ieu vos cuig ab Merce conquerer |
||
que m’es escutz contra·l sobrevaler |
||
qu’ieu sai en vos; per que·m met en essai |
||
de vostr’amor, so que·m veda Razos, |
||
40 |
mas ill me fai cuidar qu’avinen fos. |
|
|
||
A so conosc qu’ieu sui nems paoros |
||
car al comenssamen m’en desesper |
||
e mas chanssos, pois vuoill merce querer; |
||
farai o doncs aissi co·l joglars fai: |
||
45 |
aissi cum mou mon lais lo fenirai, |
|
desesperatz, pois doncs no·i puosc saber |
||
razon per que·il deia de mi caler; |
||
mas tot lo meins aitant i retendrai |
||
qu’inz e mon cor l’amarai a rescos |
||
50 |
e dirai ben de lieis e mas chanssos. |
|
|
||
Mentir cuidiei, mas estra grat dic ver, |
||
qu’an[z] m’estava trop mieills c’aras non fai, |
||
e cujei far creire so que no fos, |
||
mas mal mon grat s’averan mas chanssos. |
||
|
||
55 |
Si N’Azimans sabia so qu’ieu sai |
|
dir poiria c’una pauca ochaizos |
||
notz en amor plus que no·i val razos. |
Testo: Squillacioti 1999 (III). – Rialto 20.ii.2002.
Mss.: A (63v-64r), B (42r-v), C (2v-3r), D (41r-v), Dc (245r), F (22v), G (2r-v), I (62r), J (68r = 9r), K (47r-v), Kp (107v-108v), M (28r-v), N (56v-57r), O (5), P (23r-v), Q (17r-v), R (43r), S (27-28), U (33r-v), V (85r-v), c (9r-v), f (49v-50r), ls (n. 10); incipit cit. in N2 (22r, n. 6); α 29027-29036 (= cobla II); β3 215 vers. CL (= v. 1).
Edizione critica: Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 35 (VII).
Altre edizioni: François Juste Marie Raynouard, Choix des poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1818, vol. III, p. 156; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846, vol. I, p. 319 (riproduce Raynouard); István Frank, Trouvères et Minnesänger, Saarbrücken 1952, p. 53 (basata su A); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 152.
Metrica: a10 b10 b10 c10 c10 b10 b10 c10 a10 a10 (Frank 690:1). Cinque coblas unissonans di dieci versi e due tornadas di quattro e tre versi.
Melodia (G R): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 110 (n. 3; solo G); Gennrich, III, p. 88 (n. 85; cfr. IV, p. 58); Fernández de la Cuesta, p. 211; van der Werf, p. 96*.
Ed. 1999: 47 deja.
Nota: Canzone.
[PS]