Rialto

155.21

 

Folquet de Marselha

 

 

 

 

Sitot me soi a tart aperceubuz,

aissi cum cel c’a tot perdut e jura

que mais non joc, a gran bonaventura

4

m’o dei tener c’ar me soi conoguz

del gran enjan c’Amors vas mi fasia,

c’ab bel semblan m’a tengut en fadia

mais de dez ans, a lei de mal deutor

8

qu’ades promet mas re non pagaria.

 

Ab bel semblan que fals’Amors aduz

s’atrai vas leis fols amanz e s’atura,

co·l parpaillos c’a tan folla natura

12

que·s fer el foc per la clartat que·i lutz;

mas eu m’en part e segrai altra via,

sos mal pagaz, qu’esters no m’en partria;

e segrai l’aib de tot bon sufridor

16

que s’irais fort si com fort s’umelia.

 

Pero no·s cug, si be·m sui irascuz

ni fas de leis en chantan ma rancura,

ja·l diga ren que no semble mesura;

20

mas ben sapcha qu’a sos ops sui perduz,

c’anc sobre fre no·m volc menar un dia,

ans mi fez far mon poder tota-via,

et anc sempre cavals de gran valor,

24

qui·l beorda trop soven, coill felnia.

 

Fels for’eu trop, mas soi m’en retenguz,

car cel c’ab plus fort de si·s desmesura

fai gran foldat; neis en gran aventura

28

es de son par, qu’esser en pot vencuz;

e de plus freol de si es vilania;

per c’anc no·m plac ni·m plaz sobransaria:

pero en sen deu hom gardar honor,

32

car sen aunit non prez plus que folia.

 

Amors, per so m’en soi eu recresuz

de vos servir, que mais no n’aurai cura;

c’aissi com mais prez’hom laida pentura

36

de long, no fai cant es de pres venguz,

prezava eu vos mais can no·us conoissia;

e s’anc ren volc, mais n’ai qu’er non volria:

c’aissi m’es pres cum al fol queridor

40

que dis c’aurs fos tot cant el tocaria.

 

Bels N’Azimans, s’Amors vos destregnia,

vos ni·N Toztemps, eu vos consellaria:

sol vos menbres cant eu n’ai de dolor

44

ni quant de ben, ja plus no·us en calria.

 

En Plus-Leial, s’ab los hueilhs vos vezia,

aissi com fatz ab lo cor tota-via,

so qu’ieu ai dich porri’aver valor,

48

qu’ieu quier conseilh e conseilh vos daria.

 

 

 

Testo: Squillacioti 1999 (VII). – Rialto 20.ii.2002.


Mss.: A (61v-62r), B (39r-v), C (1v), D (41r), Dc (246r), Fa (44), G (3r-v), I (61r), K (46v), M (31v-32r), N (59r-v), O (50-51; 77-78), P (23r), Q (19v-20r), R (51v), S (26-27), U (32r-33r), V (86r-v), VeAg (73-74), W (188r), Y (1v), c (15v-16r), e (238), f (41v-42r), ls (n. 22); incipit cit. in N2 (22v, n. 12); α  28181-28188 (= cobla V), 28195-28202 (= cobla II), 29087-29094 (= cobla IV).]

Edizioni critiche: Karl Bartsch, Chrestomathie provençale (Xe-XVe siècles). Sixième édition entièrement refondue par Eduard Koschwitz, Marburg 1904, col. 133; Paul Meyer, Recueil d’anciens textes bas-latins, provençaux et français, I, Paris 1877, p. 84; Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 51 (XI); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 211.

Altre edizioni: H. J. Chaytor, The Troubadours of Dante. Being Selection from the Work of the Provençal Poets quoted by Dante, Oxford 1902, p. 60 (riproduce Meyer); István Frank, Trouvères et Minnesänger, Saarbrücken 1952, p. 47 (basata su A); Martín de Riquer, Los trovadores. Historia literaria y textos, Barcelona 1975, p. 596 (riproduce, con un intervento, Stroński).

Metrica: a10 b10’ b10’a10 c10’c10’d10 c10’ (Frank 573:2). Cinque coblas unissonans di otto versi e due tornadas di quattro versi.

Melodia (G W): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 114 (n. 5; solo G); Gennrich, III, p. 89 (n. 86; cfr. IV, p. 58); Fernández de la Cuesta, p. 215; Van der Werf, p. 98*.

Nota: Canzone; databile al 1192-93 (e comunque prima del maggio 1194).

[PS]


BdT   Folquet de Marselha   Ed. Stroński