155.21 |
Folquet de Marselha
|
||
Sitot me soi a tart aperceubuz, |
||
aissi cum cel c’a tot perdut e jura |
||
que mais non joc, a gran bonaventura |
||
4 |
m’o dei tener c’ar me soi conoguz |
|
del gran enjan c’Amors vas mi fasia, |
||
c’ab bel semblan m’a tengut en fadia |
||
mais de dez ans, a lei de mal deutor |
||
8 |
qu’ades promet mas re non pagaria. |
|
|
||
Ab bel semblan que fals’Amors aduz |
||
s’atrai vas leis fols amanz e s’atura, |
||
co·l parpaillos c’a tan folla natura |
||
12 |
que·s fer el foc per la clartat que·i lutz; |
|
mas eu m’en part e segrai altra via, |
||
sos mal pagaz, qu’esters no m’en partria; |
||
e segrai l’aib de tot bon sufridor |
||
16 |
que s’irais fort si com fort s’umelia. |
|
|
||
Pero no·s cug, si be·m sui irascuz |
||
ni fas de leis en chantan ma rancura, |
||
ja·l diga ren que no semble mesura; |
||
20 |
mas ben sapcha qu’a sos ops sui perduz, |
|
c’anc sobre fre no·m volc menar un dia, |
||
ans mi fez far mon poder tota-via, |
||
et anc sempre cavals de gran valor, |
||
24 |
qui·l beorda trop soven, coill felnia. |
|
|
||
Fels for’eu trop, mas soi m’en retenguz, |
||
car cel c’ab plus fort de si·s desmesura |
||
fai gran foldat; neis en gran aventura |
||
28 |
es de son par, qu’esser en pot vencuz; |
|
e de plus freol de si es vilania; |
||
per c’anc no·m plac ni·m plaz sobransaria: |
||
pero en sen deu hom gardar honor, |
||
32 |
car sen aunit non prez plus que folia. |
|
|
||
Amors, per so m’en soi eu recresuz |
||
de vos servir, que mais no n’aurai cura; |
||
c’aissi com mais prez’hom laida pentura |
||
36 |
de long, no fai cant es de pres venguz, |
|
prezava eu vos mais can no·us conoissia; |
||
e s’anc ren volc, mais n’ai qu’er non volria: |
||
c’aissi m’es pres cum al fol queridor |
||
40 |
que dis c’aurs fos tot cant el tocaria. |
|
|
||
Bels N’Azimans, s’Amors vos destregnia, |
||
vos ni·N Toztemps, eu vos consellaria: |
||
sol vos menbres cant eu n’ai de dolor |
||
44 |
ni quant de ben, ja plus no·us en calria. |
|
|
||
En Plus-Leial, s’ab los hueilhs vos vezia, |
||
aissi com fatz ab lo cor tota-via, |
||
so qu’ieu ai dich porri’aver valor, |
||
48 |
qu’ieu quier conseilh e conseilh vos daria. |
Testo: Squillacioti 1999 (VII). – Rialto 20.ii.2002.
Mss.: A (61v-62r), B (39r-v), C (1v), D (41r), Dc (246r), Fa (44), G (3r-v), I (61r), K (46v), M (31v-32r), N (59r-v), O (50-51; 77-78), P (23r), Q (19v-20r), R (51v), S (26-27), U (32r-33r), V (86r-v), VeAg (73-74), W (188r), Y (1v), c (15v-16r), e (238), f (41v-42r), ls (n. 22); incipit cit. in N2 (22v, n. 12); α 28181-28188 (= cobla V), 28195-28202 (= cobla II), 29087-29094 (= cobla IV).]
Edizioni critiche: Karl Bartsch, Chrestomathie provençale (Xe-XVe siècles). Sixième édition entièrement refondue par Eduard Koschwitz, Marburg 1904, col. 133; Paul Meyer, Recueil d’anciens textes bas-latins, provençaux et français, I, Paris 1877, p. 84; Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 51 (XI); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 211.
Altre edizioni: H. J. Chaytor, The Troubadours of Dante. Being Selection from the Work of the Provençal Poets quoted by Dante, Oxford 1902, p. 60 (riproduce Meyer); István Frank, Trouvères et Minnesänger, Saarbrücken 1952, p. 47 (basata su A); Martín de Riquer, Los trovadores. Historia literaria y textos, Barcelona 1975, p. 596 (riproduce, con un intervento, Stroński).
Metrica: a10 b10’ b10’a10 c10’c10’d10 c10’ (Frank 573:2). Cinque coblas unissonans di otto versi e due tornadas di quattro versi.
Melodia (G W): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 114 (n. 5; solo G); Gennrich, III, p. 89 (n. 86; cfr. IV, p. 58); Fernández de la Cuesta, p. 215; Van der Werf, p. 98*.
Nota: Canzone; databile al 1192-93 (e comunque prima del maggio 1194).
[PS]