226.1 = 248.25 = 140.1a = 296.1 |
Guillem de Mur · Guiraut Riquier · Enric de Rodez · Marques de Canillac
|
|||
De so don yeu soy doptos | [Guillem] | ||
me diatz vostr’entendensa, | |||
Guiraut, pus es amoros: | |||
4 | a razon ni conoisensa | ||
l’amors don vos aug parlar? | |||
Car mosenhor n’aug clamar, | |||
que ditz c’un an l’a o dos | |||
8 | servida, que non l’es pros. | ||
Dezirs, on non cap razos, | [Guiraut] | ||
es m’amors, que·m par que·m vensa, | |||
Wilhem; mas meravilhos | |||
12 | soi de monsenhor si tensa | ||
ab Amor ni·n vol clams far. | |||
E mosenhe·n Marques guar, | |||
si·l clam no fay, si·n deu vos | |||
16 | blasmar: car l’us faih d’abdos. | ||
Vostr’amors vos fay ginhos, | [Guillem] | ||
3 | Guiraut, don avetz sciensa; | ||
mas Guilhem men, lo gilos, | |||
20 | qu’ieu anc no fis tal falhensa | ||
que·m clames d’autrui afar, | |||
ans dey vostr’amor lauzar, | |||
car n’auzem vers e chansos. | |||
24 | E·n Marques blasme·l per nos. | ||
Vos, en Guiraut, es picos, | [Marques] | ||
e Wilhem non a sabensa | |||
d’amor, per que·y cap perdos, | |||
28 | sol qu’en d’enjan penedensa | ||
es ne vuelha cofessar; | |||
car trop poiratz aprimar | |||
sas peguas entensios, | |||
32 | don rizem mantas sazos. | ||
Guiraut, pecx es lo respos | [Guillem] | ||
c’avetz fag: c’Amors agensa | |||
e val car es bon’als bos. | |||
36 | Mas anc non l’ac en tenensa | ||
mosenher, ni vos, so·m par, | |||
ni mosenhe·n Marques, car | |||
no faitz nulh fag cabalos, | |||
40 | ni·m dizetz ditz amoros. | ||
Anc hom no fon poderos | [Guiraut] | ||
d’Amor, ans, a ma parvensa, | |||
pren e met en sas prezos | |||
44 | home cant d’amar comensa. | ||
Wilhem, no·us puesc castiar; | |||
fassa mosenher estar, | |||
et mosenhe·n Marques, jos | |||
48 | vostre parlar rovilhos. | ||
Guiraut, trop es cavilhos | [Enric] | ||
a Wilhem, per ma crezensa; | |||
e·n Marques es l’enujos, | |||
52 | car sa pegua captenensa | ||
no·l deuratz tant esquivar. | |||
No·l vos laisarai cassar, | |||
si tot m’es fort nelechos. | |||
56 | E remanha la tensos. | ||
Car es tan contrarios, | [Marques] | ||
senher, faitz gran descrezensa | |||
a Wilhem que·us ten joios | |||
60 | dizen pecx ditz ses valensa. | ||
E·n Guiraut fai a reptar | |||
que·l cuj’al sieu sen tornar; | |||
et auriatz mil bastos | |||
64 | fratz enans qu’el a tal fos! | ||
Totz tres vos fay desviar | [Guillem] | ||
no saber de respost far | |||
que fos avinens e bos; | |||
68 | mas no·n val mens ma razos. | ||
Guilhem, be·us aug pegueiar; | [Guiraut] | ||
3 | et ab qui cujatz parlar? | ||
No say sie·us parlatz ab nos, | |||
72 | mas al parlar semblatz tos. | ||
Guiraut, trop auram que far | [Enric] | ||
Si·l cujavam esmendar | |||
sos pecx ditz pauc cabalos; | |||
76 | qu’ieu l’enten mens que·ls Grifos! | ||
Senher, er layssem estar | [Marques] | ||
Wilhem que fay·m dessenar | |||
que faydiria·s de nos; | |||
80 | e val tan pauc per qu’es blos. |
Ed. Saverio Guida, Jocs poetici alla corte di Enrico II di Rodez, Modena 1983, p. 213. – Rialto 10.xi.2002.
Ms.: R 77r.
Altra edizione: S. L. H. Pfaff, Guiraut Riquier, in Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, IV, Berlin 1853, pp. 246-247.
Metrica: a7 b7’ a7 b7’ c7 c7 a7 a7 (Frank 360:2). Otto strofe unisonanti di otto versi più quattro tornate di quattro eptasillabi.
Note: Per la figura storica e il luogo d’incontro degli intellettuali coinvolti in questo joc poetico vd. l’Introduzione al mio sopra citato libro. Ai fini della datazione dello scambio di cobbole riveste notevole valore indiziario l’appellativo mosenher che Guiraut Riquier impiega nel rivolgersi a Enrico di Rodez e Marques de Canillac. L’applicazione di siffatta qualifica al primo personaggio è infatti legittima solo all’epoca del secondo soggiorno del trovatore narbonese alla corte rouergate, dopo il 1280, quando Enrico, già proclamato (nel 1274) conte di Rodez, divenne a pieno titolo «signore» di Guiraut. Nei confronti di Marques de Canillac il trovatore di Narbona risulta comportarsi negli altri partimens pervenuti, ascrivibili a prima del 1271, con una certa confidenza, non facendo mai precedere il nome dell’aristocratico interlocutore da alcun titolo onorifico; il costante uso nel presente torneyamen della qualifica mosenher potrebbe costituire pertanto un segno dell’accrescimento, attuatosi col passare degli anni, del potere e del prestigio del signore di Canillac e stare a indicare l’instaurazione di un rapporto più rispettoso da parte di Guiraut Riquier. Anche per questa via si giunge quindi alla conclusione che la data più probabile di composizione del torneyamen deve ritenersi quella successiva al ritorno del trovatore narbonese dalla Spagna, allorché Marques de Canillac aveva già avuto modo d’affermarsi come uno tra i più accreditati ed influenti membri dell’entourage del conte di Rodez.
[SG]
BdT Guillem de Mur Guiraut Riquier Enric de Rodez Marques de Canillac