248.12 |
Guiraut Riquier
|
||
Lo XVIII [= 17°] vers que fes Grz. Riquier, V jorns a l’intrada d’octobre, l’an MCCLXXXIIII, so fon lo dijous apres Sant Miquel. |
||
|
||
Ancmais per aital razo |
||
no fuy de chant embargatz, |
||
qu’er suy de joy tant sobratz, |
||
que mos sabers no·m ten pro |
||
5 |
per chantar del gran plazer |
|
qu’ieu ay, segon mon dever, |
||
quar sai mon senhor estort |
||
n’Aymeric, de peitz de mort |
||
ad honor, don quays perduda |
||
10 |
es Narbona revenguda. |
|
|
||
E Dieus, a cuy dreitz sap bo, |
||
sia·n grazitz e lauzatz, |
||
e don nos acort e patz |
||
ad honor tota sazo |
||
15 |
de mo senhor, ses voler |
|
del sieu poble dechazer; |
||
e meta·ns o en tal port |
||
que nulhs hom no·y prena tort, |
||
quar elh no falh ad ajuda, |
||
20 |
sol qu’om la·y deman deguda. |
|
|
||
Qu’ancmais lunhs faitz tant no fo |
||
per tantas gens deziratz, |
||
ab tant de gaug restauratz, |
||
quon qu’az onor de prezo |
||
25 |
yssis es ab bosaber |
|
mo senher; quar jorn e ser |
||
per gens de quascuna sort, |
||
suau e cridan mot fort, |
||
n’era pregatz ab saubuda |
||
30 |
Dieus, que l’a honor creguda. |
|
|
||
Per qu’ieu lo prec que perdo, |
||
per dever, quant n’er pregatz |
||
humilmen, si perdonatz |
||
vol esser, e garde quo |
||
35 |
fo e quon es, quar saber |
|
pot e deu quant pot valer |
||
senhers que truep desacort |
||
el sieu, sotz autruy ressort; |
||
quar gens contra luy moguda |
||
40 |
lo fai levar en vil bruda. |
|
|
||
E pus d’acuzacïo |
||
es ab lo rey escuzatz |
||
frances, on es lialtatz, |
||
al qual Dieus aiuda do |
||
45 |
en totz bes, sapcha caber |
|
el sieu grat, ab captener |
||
degut ez ab bon conort |
||
que paresca, que·l recort |
||
dels senhors qu’an defenduda |
||
50 |
Narbona e retenguda. |
|
|
||
Le pobles deu jorn e ser |
||
Dieu lauzar ez honrar fort |
||
de Narbona, quar estort |
||
a son senhor ab mouguda |
||
55 |
de gran gauch per sa venguda. |
|
|
||
Pros coms de Foys, mout saubuda |
||
es d’est fach la vostr’ajuda. |
Testo: Longobardi (con modifiche) 1982-83 (XVII). – Rialto 16.xii.2002.
Mss.: C 302r, R 108r.
Altra edizione: S. L. H. Pfaff, «Guiraut Riquier», in Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1853-76, vol. IV (1853), p. 61 (XLI); Monica Longobardi, «I vers del trovatore Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 29, 1982-83, pp. 17-163, a p. 114.
Metrica: a7 b7 b7 a7 c7 c7 d7 d7 e7’ e7’ (Frank 592:56). Cinque coblas unissonans di dieci settenari e due tornadas. Cfr. Monica Longobardi, «Osservazioni metrico-retoriche sui vers di Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 31, 1985, pp. 247-257, scheda a p. 256.
Melodia (R): Gennrich, n. 200; Higini Anglès, «Les melodies del trobador Guiraut Riquier», Estudis universitaris catalans, 11, 1926, pp. 1-79, a p. 74; Fernández de la Cuesta, p. 619.
Ed. 1982-83: 47 bo.
Note: R ha erroneamente una decina di troppo rispetto alla versione corretta di C. – Lo stesso codice esplicita l’occasione del componimento: «per lo deslieuramen del senher de Narbona», avvenuta l’11 settembre 1284. Aimerico (V per Anglade, IV per Bossy) di Narbona, che aveva cospirato col re Alfonso di Castiglia per sottrarre il Narbonese al dominio francese, aveva trascorso due anni di carcerazione, denunciato dal fratello Amalrico (cfr. vers XIV e Joseph Anglade, Le troubadour Guiraut Riquier. Étude sur la décadence de l’ancienne poésie provençale, Bordeaux-Paris 1905, pp. 188-189 e Michel André Bossy, «Cours méditerranéens et politique d’empire dans le chansonnier de Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 42, 1996, 67-78, pp. 74-75).
[ML]