Rialto

248.12

 

Guiraut Riquier

 

 

 

 

Lo XVIII [= 17°] vers que fes Grz. Riquier, V jorns a l’intrada d’octobre, l’an MCCLXXXIIII, so fon lo dijous apres Sant Miquel.

 

Ancmais per aital razo

no fuy de chant embargatz,

qu’er suy de joy tant sobratz,

que mos sabers no·m ten pro

5

per chantar del gran plazer

qu’ieu ay, segon mon dever,

quar sai mon senhor estort

n’Aymeric, de peitz de mort

ad honor, don quays perduda

10

es Narbona revenguda.

 

E Dieus, a cuy dreitz sap bo,

sia·n grazitz e lauzatz,

e don nos acort e patz

ad honor tota sazo

15

de mo senhor, ses voler

del sieu poble dechazer;

e meta·ns o en tal port

que nulhs hom no·y prena tort,

quar elh no falh ad ajuda,

20

sol qu’om la·y deman deguda.

 

Qu’ancmais lunhs faitz tant no fo

per tantas gens deziratz,

ab tant de gaug restauratz,

quon qu’az onor de prezo

25

yssis es ab bosaber

mo senher; quar jorn e ser

per gens de quascuna sort,

suau e cridan mot fort,

n’era pregatz ab saubuda

30

Dieus, que l’a honor creguda.

 

Per qu’ieu lo prec que perdo,

per dever, quant n’er pregatz

humilmen, si perdonatz

vol esser, e garde quo

35

fo e quon es, quar saber

pot e deu quant pot valer

senhers que truep desacort

el sieu, sotz autruy ressort;

quar gens contra luy moguda

40

lo fai levar en vil bruda.

 

E pus d’acuzacïo

es ab lo rey escuzatz

frances, on es lialtatz,

al qual Dieus aiuda do

45

en totz bes, sapcha caber

el sieu grat, ab captener

degut ez ab bon conort

que paresca, que·l recort

dels senhors qu’an defenduda

50

Narbona e retenguda.

 

Le pobles deu jorn e ser

Dieu lauzar ez honrar fort

de Narbona, quar estort

a son senhor ab mouguda

55

de gran gauch per sa venguda.

 

Pros coms de Foys, mout saubuda

es d’est fach la vostr’ajuda.

 

 

 

Testo: Longobardi (con modifiche) 1982-83 (XVII). – Rialto 16.xii.2002.


Mss.: C 302r, R 108r.

Altra edizione: S. L. H. Pfaff, «Guiraut Riquier», in Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1853-76, vol. IV (1853), p. 61 (XLI); Monica Longobardi, «I vers del trovatore Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 29, 1982-83, pp. 17-163, a p. 114.

Metrica: a7 b7 b7 a7 c7 c7 d7 d7 e7’ e7’ (Frank 592:56). Cinque coblas unissonans di dieci settenari e due tornadas. Cfr. Monica Longobardi, «Osservazioni metrico-retoriche sui vers di Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 31, 1985, pp. 247-257, scheda a p. 256.

Melodia (R): Gennrich, n. 200; Higini Anglès, «Les melodies del trobador Guiraut Riquier», Estudis universitaris catalans, 11, 1926, pp. 1-79, a p. 74; Fernández de la Cuesta, p. 619.

Ed. 1982-83: 47 bo.

Note: R ha erroneamente una decina di troppo rispetto alla versione corretta di C. – Lo stesso codice esplicita l’occasione del componimento: «per lo deslieuramen del senher de Narbona», avvenuta l’11 settembre 1284. Aimerico (V per Anglade, IV per Bossy) di Narbona, che aveva cospirato col re Alfonso di Castiglia per sottrarre il Narbonese al dominio francese, aveva trascorso due anni di carcerazione, denunciato dal fratello Amalrico (cfr. vers XIV e Joseph Anglade, Le troubadour Guiraut Riquier. Étude sur la décadence de l’ancienne poésie provençale, Bordeaux-Paris 1905, pp. 188-189 e Michel André Bossy, «Cours méditerranéens et politique d’empire dans le chansonnier de Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 42, 1996, 67-78, pp. 74-75).

[ML]


BdT    Guiraut Riquier    Premessa ai vers