Rialto

282.19

 

Lanfranc Cigala

 

 

 

 

Quant en bon luec fai flors bona semenza,
segon razon bons frugz en deu eissir;
per que mos cors, qu’amors a faig florir
4 de flor de ioi, tramet frug de plazenza
als fins amans, chanzonet’avinen,
qui nais d’amor e creis de benvolenza;
que ges estiers chanzon ni ren plazen
8 non pot hom far, si d’amor non comenza.
 
Ja fo tals temps qu’eu avia crezenza
c’om si pogues d’amor ab sen cobrir,
mas ar no·l crei, anz sai, senes faillir,
12 que s’amors pren en leial cor naissenza,
broilan vai tan chascun iorn e creissen
que pren lo cor e·l gieng e l’entendenza,
ni cap en cors ni neis en pensamen,
16 que plus que fons regorga sa creissenza.
 
Per mi o sai, qu’eu no vaill en scienza;
qe se tot ieu non ai sobras d’albir,
alques n’ai eu; mas car am senz mentir,
20 non posc celar qu’eu non fassa parvenza
d’amoros ioi: e per zo chant soven;
que maintas genz tenon a non-sabenza.
Mas me non cal de lur mantenemen;
24 qu’eu non quier mais, pos a midonz agenza.
 
L’amoros ris e·il gaia captenenza
e·il bais, que·m fei alegrar e languir,
vos an liurat tot mon cor per servir
28 e vos l’avez, domn’en vostra tenenza.
Mas que sera del ric ioi qu’eu aten?
Aurai l’eu ia? Hoc, sol merces vos venza;
Qu’eu sai que dreitz tan ric ioi non consen,
32 tan sobreval vostra valors valenza!
 
Plazenz domna, aiatz en sovinenza,
can vos baizei, de l’amoros sospir
que·m venc dal cor e·m cuiet far fenir;
36 mas be·m garic adonc vostra guirenza
car m’apellez «douz amic» douzamen
e me disez qu’eu non agues temenza;
aissi ac pro conort de iauzimen,
40 ab c’om pogues hostar long’atendenza.
 
Ja non dig’om qu’eu fassa faillimen
s’ieu chan d’amor ni faz d’amor parvenza,
qu’aissi chantan sai la celadamen
44 cubrir, don nais mos iois ni m’entendenza.

 

 

 

Testo: Branciforti 1954 (VII). – Rialto 30.iv.2003


Mss.: I 95r, K 78v, a1 399, d 297.

Edizioni critiche: Giulio Bertoni, I trovatori d’Italia, Modena 1915, p. 363; Francesco Branciforti, Il canzoniere di Lanfranco Cigala, Firenze 1954, (Biblioteca dell’Archivum romanicum: s. I vol. 37), p. 133.

Altre edizioni: Carl August Friedrich Mahn, Gedichte der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846-1853, vol. III, p. 29 (testo di I); Cesare De Lollis, Poesie provenzali sulla genesi e sulla natura dell’amore, Roma 1920, p. 25.

Metrica: a10’ b10 b10 a10’ c10 a10’ c10 a10’ (Frank 542:1, unicum); cinque coblas unissonans di undici versi e una tornada di quattro.

Note: canzone (o piuttosto chansoneta, come viene definita al v. 5) di argomento cortese. – L’unica scelta editoriale non scontata in un testo a tradizione molto compatta è al v. 23, laddove Branciforti (contrariamente a quanto aveva fatto Bertoni) mette a testo  la lezione di I rifiutando quella concorrente di  Ka1 lur van tenimen; in effetti, benché non sia del tutto indifendibile, non è attestato un significato di tenimen  ‘opinione’, cosicché l’editore preferisce la variante di I, anche se stemmaticamente meno sicura, secondo la proposta di Jeanroy (Alfred Jeanroy, «A propos de I trovatori d’Italia de M. G. Bertoni», Annales du Midi, 26, 1916, pp. 204-214). 

[sc]


BdT    Lanfranc Cigala