282.19 |
Lanfranc Cigala
|
||
Quant en bon luec fai flors bona semenza, | ||
segon razon bons frugz en deu eissir; | ||
per que mos cors, qu’amors a faig florir | ||
4 | de flor de ioi, tramet frug de plazenza | |
als fins amans, chanzonet’avinen, | ||
qui nais d’amor e creis de benvolenza; | ||
que ges estiers chanzon ni ren plazen | ||
8 | non pot hom far, si d’amor non comenza. | |
Ja fo tals temps qu’eu avia crezenza | ||
c’om si pogues d’amor ab sen cobrir, | ||
mas ar no·l crei, anz sai, senes faillir, | ||
12 | que s’amors pren en leial cor naissenza, | |
broilan vai tan chascun iorn e creissen | ||
que pren lo cor e·l gieng e l’entendenza, | ||
ni cap en cors ni neis en pensamen, | ||
16 | que plus que fons regorga sa creissenza. | |
Per mi o sai, qu’eu no vaill en scienza; | ||
qe se tot ieu non ai sobras d’albir, | ||
alques n’ai eu; mas car am senz mentir, | ||
20 | non posc celar qu’eu non fassa parvenza | |
d’amoros ioi: e per zo chant soven; | ||
que maintas genz tenon a non-sabenza. | ||
Mas me non cal de lur mantenemen; | ||
24 | qu’eu non quier mais, pos a midonz agenza. | |
L’amoros ris e·il gaia captenenza | ||
e·il bais, que·m fei alegrar e languir, | ||
vos an liurat tot mon cor per servir | ||
28 | e vos l’avez, domn’en vostra tenenza. | |
Mas que sera del ric ioi qu’eu aten? | ||
Aurai l’eu ia? Hoc, sol merces vos venza; | ||
Qu’eu sai que dreitz tan ric ioi non consen, | ||
32 | tan sobreval vostra valors valenza! | |
Plazenz domna, aiatz en sovinenza, | ||
can vos baizei, de l’amoros sospir | ||
que·m venc dal cor e·m cuiet far fenir; | ||
36 | mas be·m garic adonc vostra guirenza | |
car m’apellez «douz amic» douzamen | ||
e me disez qu’eu non agues temenza; | ||
aissi ac pro conort de iauzimen, | ||
40 | ab c’om pogues hostar long’atendenza. | |
Ja non dig’om qu’eu fassa faillimen | ||
s’ieu chan d’amor ni faz d’amor parvenza, | ||
qu’aissi chantan sai la celadamen | ||
44 | cubrir, don nais mos iois ni m’entendenza. |
Testo: Branciforti 1954 (VII). – Rialto 30.iv.2003
Mss.: I 95r, K 78v, a1 399, d 297.
Edizioni critiche: Giulio Bertoni, I trovatori d’Italia, Modena 1915, p. 363; Francesco Branciforti, Il canzoniere di Lanfranco Cigala, Firenze 1954, (Biblioteca dell’Archivum romanicum: s. I vol. 37), p. 133.
Altre edizioni: Carl August Friedrich Mahn, Gedichte der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846-1853, vol. III, p. 29 (testo di I); Cesare De Lollis, Poesie provenzali sulla genesi e sulla natura dell’amore, Roma 1920, p. 25.
Metrica: a10’ b10 b10 a10’ c10 a10’ c10 a10’ (Frank 542:1, unicum); cinque coblas unissonans di undici versi e una tornada di quattro.
Note: canzone (o piuttosto chansoneta, come viene definita al v. 5) di argomento cortese. – L’unica scelta editoriale non scontata in un testo a tradizione molto compatta è al v. 23, laddove Branciforti (contrariamente a quanto aveva fatto Bertoni) mette a testo la lezione di I rifiutando quella concorrente di Ka1 lur van tenimen; in effetti, benché non sia del tutto indifendibile, non è attestato un significato di tenimen ‘opinione’, cosicché l’editore preferisce la variante di I, anche se stemmaticamente meno sicura, secondo la proposta di Jeanroy (Alfred Jeanroy, «A propos de I trovatori d’Italia de M. G. Bertoni», Annales du Midi, 26, 1916, pp. 204-214).
[sc]