Rialto

370.8

 

 

 

Perdigon

 

 

 

 

 

 

I.

 

 

Ira e pezars    e dompna ses merce

 

 

m’an tout solatz e chantar e deport

 

 

e, s’ieu pogues alonguar aital mort,

4

 

hie·m n’anera, mas sabetz que·m rete?

 

 

On pus me luenh, on plus m’auci e·m te;

 

 

e pus non truep mais captienh ni senhor,

 

 

hie·m prenc ades ab ambas mas lo fre

8

 

e remanrai, ses merce, ab amor.

 

 

 

 

 

II.

 

 

Totz mos chantars    lays, qu’anc no·m feron be,

 

 

et ab tot joy m’azir e·m dezacort;

 

 

aissi cum naus cuy vens men’a mal port

12

 

m’a mal’amors menat, no sai per que;

 

 

quar, s’ieu portes a Dieu tan lial fe,

 

 

elh m’agra fag pus aut d’emperador,

 

 

e qui ama mala dompna ni cre

16

 

luenh es de joy e pres es de folhor.

 

 

 

 

 

III.

 

 

Lo cors es ars,    mas eras no·m reve;

 

 

e ja no·s cug q’ueymais aital fays port,

 

 

qu’aissi li lays, e non ges al mieu tort;

20

 

e no mi cal guiren, qu’ilh o sap be,

 

 

e pus servirs ni preyars pro no·m te,

 

 

fols serai hieu si mais sospir ni plor:

 

 

quar res no sai per qu’aisso m’endeve,

24

 

mas quar no say de cassa ni d’austor.

 

 

 

 

 

IV.

 

 

Mas mans afars,    que no·l costera re,

 

 

pogra midons tornar al mieu acort;

 

 

mas ja de lieys no vuelh aver conort,

28

 

per que·m deslonh de s’amor e·m recre

 

 

tan qu’ieu n’azir la terra que·m soste:

 

 

quar er en fas a tot lo mon clamor,

 

 

mas jauzimen m’o tolh quan me sove

32

 

que maldire non tanh re ad amor.

 

 

 

 

 

V.

 

 

E·l ricx noms cars,    que ab lieys no s’ave,

 

 

a bon castelh, ferm e segur e fort,

 

 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

36

 

don catz e sortz a cuy lo bes cove;

 

 

e si d’aquest castelh joy no m’ave,

 

 

ja Dieus no·m do qu’elh me venha d’alhor,

 

 

quar tot quan tanh a bon pretz lo mante:

40

 

veus las armas que defendo la tor.

 

 

I. 4 sabetz manca a R

II. 11 cum] ca(n)t R    12 mal’amors] malamort R    14 elh] ylh C, ilh R

III. 17 no·m] lom CR    18 no·s] nous C    19 qu’aissi] caisil R; al mieu] a mo(n) R    21 servirs] s(er)uir R; preyars] prezars R    22 fols] sols C

IV. 25 no·l] no R; costera] costera(n) CR    26 al] el R    30 en] ne R    32 re] res R

V. 33 ricx] ric R; noms] nom C    34 castelh ferm] castels ferms R    35 manca a CR    36 sortz] sort C    38 Dieus] dieu C

 

 

 

Testo: Sanguineti 2013. – Rialto 5.ix.2013.


Mss.: C 240v, R 94r.

Edizioni critiche: Henry John Chaytor, Les chansons de Perdigon, Paris 1926, p. 21 (VII); Francesca Sanguineti, Rialto 5.ix.2013.

Altra edizione: Robert Archer e Isabel de Riquer, Contra las mujeres. Poemas medievales de rechazo y vituperio, Barcelona 1998, p. 148 (testo Chaytor).

Metrica: (d)a4+6 b10 b10 a10 a10 c10 a10 c10 (se si considera d4 una rima interna); a4 b6 c10 c10 b10 b10 d10 b10 d10 (Frank 811:1, unicum). Cinque coblas unissonans formate da otto decenari, con rima interna al primo verso di ciascuna strofe, mentre lo schema metrico fornito da Frank prevede coblas di nove versi, senza considerare le rime interne.

Note: L’incipit è citato al v. 28 (ultimo verso della strofe IV) della canzone di Jaufré de Foixà, Be m’a lonc temps menat a guiza d’aura (BdT 304.1), tràdita da C 345v (irae pezars e dona ses merce) e da R 81r (yre pezars e domna ses m(er)ces) (Jofre de Foixa, Vers e Regles de trobar, ed. Ettore Li Gotti, Modena 1952 [Collezione di Testi e Manuali, 37], p. 55). – Al v. 36 Chaytor mette a testo don datz es tortz a cui lo bes cove, traducendo: «d’où le tort lui est donné à qui le bien convient». Si tratta di una restituzione congetturale, dal momento che il precedente editore riporta in apparato datz e sort (lezione di C) e catz e sortz (lezione di R). In realtà tutti e due i manoscritti leggono catz e sortz (sort C). Tra le tante accezioni che cazer può avere, Levy annovera anche quella di «dériver» (PD, s.v.), «herstammen, herkommen» (SW, s.v.), sicché il significato potrebbe essere quello di ‘discendere, provenire’. L’associazione dei due verbi (sorzer ‘nascere’) darebbe pertanto luogo a un’iterazione sinonimica niente affatto priva di senso, motivo per cui si lascia a testo la lezione trasmessa dai codici.

[FS]


BdT    Perdigon

Canzoni di disamore