Rialto    IdT

281.5

 

   

Rambertino Buvalelli

 

 

 

 

   

I.

   

Ges de chantar no·m voill gequir,

   

et ai razos que chantar deia,

   

que negus no me port’enveia

4  

d’amor, si vos en voill ver dir.

   

Per cho dei chantar volunters,

   

que poiar pois e no dessendre

   

d’amor, et aug dir e contendre:

8  

«Qui ren non a, ren non pot perdre».

   

 

   

II.

   

Perdre non dei lo gent servir

   

q’ai fait a cella qi·m gerreia

   

de cent sospirs si Deus me veia –,

12  

aitan corals que del morir

   

me desfida toz lo premers,

   

e si mi fai trop ben entendre

   

qe ren no·m val lo loncs atendre,

16  

que tant no·i poiria derdre.

   

 

   

III.

   

E per zo pens, qant dei dormir,

   

si razos es q’amar mi deia

   

midonz, qui sobra·m seignoreia

20  

tant que per pauc no·m fai follir;

   

mas tant es sos cors plazenters,

   

q’ades me somon de l’entendre

   

mon cor ver cui dei attendre,

24  

e pos tant val, no m’en deu erdre?

   

 

   

IV.

   

«Dunc, qe·m faras? Vols t’en partir?»

   

«Oc, eu.» «Per qe?» «Qar trop foleia

   

qui sec son dan, e se·t plaideia

28  

Amors, adreit creis t’en l’auzir?»

   

«Hoc, qar, mal grat de lauzengiers,

   

mi rent a leis, q’az autra rendre

   

no·m voill, q’ela·m pot dar e vendre,

32  

ne nuilz maltraitz no·m fai esperdre.»

   

 

   

V.

   

Pero si tot me fai languir,

   

non es razos que ja·m recreia

   

d’amar leis, qui vers mi felneia,

36  

car zo que·il plaz me fai soffrir.

   

Si cum fins amics vertaders

   

qe no·s vol ves amor deffendre,

   

mas ço q’il vol voill en grat prendre,

40  

q’autra no·m pot baissar ni erdre.

   

 

   

VI.

   

Chanson, va t’en, bos messagers,

   

e … ses plus atendre,

   

vas … fai entendre

44  

que Mon Restaur no·m pot esperdre.

   

 

   

VII.

   

Jovenz, beutaz e prez enters

   

s’es mes e·l ben e·l grant e·l mendre ,

   

en la … ses contendre,

48  

que sap prez gaignar ses perdre.

 

 

15 loncs] lonc    18 amar] amor    25 vols] vos    27 se·t] sec    30 a leis] ableis; q’az] qat    32 nuilz maltraitz] nuil maltrait    36 qe·il] qil    40 erdre] ercle    44 Restaurs] restaur; esperdre] perdre

 

Nota testuale

Si riproduce la grafia del manoscritto. Si correggono errori flessionali e morfologici. Il testo delle due tornadas è lacunoso: il copista ha infatti lasciato alcuni spazi bianchi in corrispondenza degli attuali vv. 42, 43 e 47.

 

 

 

Testo: Luca Gatti, Rialto 16.i.2017.


Ms.: Da 194v (sezione di lamb(er)tin deuuarel).

Edizioni critiche: Tommaso Casini, Le rime provenzali di Rambertino Buvalelli. Trovatore bolognese del sec. XIII, Firenze 1885, p. 11; Giulio Bertoni, Rambertino Buvalelli. Trovatore bolognese e le sue rime provenzali, Niemeyer, Dresden 1908, p. 38; Giulio Bertoni, I Trovatori d’Italia. Biografie, testi, traduzioni, note, Modena 1915, p. 227; Rambertino Buvalelli, Le Poesie, edizione critica con introduzione, traduzione, note e glossario, a cura di Elio Melli, Bologna 1978, p. 183.

Altre edizioni: Martín de Riquer, Los trovadores. Historia literaria y textos, 3 voll., Barcelona 1975, vol. II, p. 1139 (testo Bertoni 1915); Giuliana Bettini Biagini, La poesia provenzale alla corte estense. Posizione vecchie e nuove della critica e testi, Pisa 1981, p. 128 (testo Melli); Maria Grazia Capusso, «Rambertino Buvalelli, Ges de chantar no·m voill gequir (BdT 281.5)», Lecturae tropatorum, 4, 2011, 37 pp., p. 26 (testo Melli, con ritocchi).

Metrica: a8 b8’ b8’ a8 c8’ d8’ d8’ e8’ (Frank 644:3); rime -ir, -eia, -ers, -endre, -erdre; 5 coblas unissonans di otto versi; 2 tornadas di quattro versi. Cfr. lo schema rimico di S’a Mon Restaur pogues plazer (BdT 281.8). La rima in -erdre è, limitatamente alla poesia occitana, un unicum di Rambertino Buvalelli.

Nota: Dal momento che si preferisce non integrare le lacune della prima tornada, la datazione del componimento si deve fondare unicamente sull’identificazione del senhal Mon Restaur al v. 44, per cui si rimanda alle Circostanze storiche.

[LG]


BdT    Rambertino Buvalelli    IdT

Traduzione e note    Circostanze storiche