Raimbaut de Vaqueiras

 

 

 

 

   

I.

   

Ara pod hom conoisser e proar

   

qe de bons fatz ren Dieus bon guisardon

   

c’al pro marques n’a fait esmend’e don,

   

qu’el fai son pretz sobr·els meillors puiar

5  

tan que il crozat de Franc’e de Chanpaingna

   

l’an quist a Dieu per lo meillor de totz

   

e per cobrar lo sepulcr’e la crotz

   

on Jhesus fon; qu’el vol en sa compaingna

   

l’onrat marques et a·l Dieus dat poder,

10  

de bons vassals e de terr’e d’aver

   

e de rric cor per far miels so que·l taingna.

   

 

   

II.

   

Tant a d’onor e vol honratz estar

   

qu’el honra Dieu e pretz e mession

   

e si meseis, qe s’eran mil baron

15  

ensems ab lui, de totz si sap honrar,

   

qu’el honra·ls sieus et honra gent estraingna

   

per qu’es desus qant l’autre son desoz.

   

C’a tal honor a levada la croz

   

que no·m par ges mais honors l’en sofraingna,

20  

c’az onor vol est segl’e l’autr’aver,

   

e Dieus a·l dat fors’e gieng e saber

   

co·ls ai’amdos e tant can pot s’en laingna.

   

 

   

III.

   

Sel que fes air’ e sel e terr’e mar

   

e freg e chaut e pluei’e vent e tron

25  

vol qu’el sieu guit passon mar tut li bon,

   

so con guizet Melchion e Gaspar

   

en Betleem, que·l plan e la montaingna

   

nos tollon Turc, e Dieus no·n vol dir motz.

   

Mas a nos taing, per cui fo mes en croz,

30  

que lai passem, e cui qe ssai romaingna

   

vol s’aol vid’e sa greu mort vezer,

   

qu’en lag pechat estam c’om deu temer,

   

don quecs er soutz se·n flum Jordan si baingna.

   

 

   

IV.

   

Dieus si laisset vendre per nos salvar,

35  

e·n sofri mort e reseup passion,

   

e l’auniron per nos Juzieu fellon,

   

e·n fo batutz e lliatz al pilar,

   

e·n fon levatz el trau qu’er en la faingna

   

e correiaz ab correi’e ab noz,

40  

e coronaz d’espinas en la crotz:

   

per c’a dur cor totz hom que·l dan non plaingna

   

qe·nz fan li Turc que volon retener

   

la terra on Dieus volc mortz e vius jazer,

   

don nos n’eschai grans guerr’e granz mesglaingna.

   

 

   

V.

45  

Mas tan nos fai nostre peccaz torbar

   

que mort vivem e non sai dire com,

   

c’un non i a tan gaillart ni tan pro,

   

si a un gauh non ai’autre pesar,

   

ni es honors c’a s’ancta non s’afraigna,

50  

car contr’un gauh a·l plus rics mil corroz.

   

Mas Dieus es gautz per c’om si seingn’en crotz,

   

per que non pot perdre qui lui gasaigna;

   

per qu’eu am mais, s’a lui ven a plazer,

   

de llai morir que sai vius romaner

55  

en aventura, fos mia Halamaingna.

   

 

   

VI.

   

Nostr’estol guit sans Nicolaus de Bar,

   

e·il Campanes dresson lo gonfanon,

   

e·l marques crit «Monferat e·l leon!»,

   

e·l coms flamencs «Flandres!» als grans colps dar;

60  

e fiera·i quecs d’espaz’e lansa fraingna,

   

que leu aurem los Turcs totz morz e rrotz,

   

e cobrarem en camp la Vera Croz

   

c’avem perdut; e·il valen rei d’Espaingna

   

fassan granz ostz sobre Mors conquerer,

65  

que·l marques vai ost e setje tener

   

sobre·l soudan e pass’en breu Romaingna.

   

 

   

VII.

   

Nostre senher nos mand e·ns ditz a totz

   

qu’anem cobrar lo sepulcr’e la crotz;

   

e qui volra esser de sa companha

70  

mueira per lui si vol vius remaner

   

em paradis, e fassa som poder

   

de passar mar e d’aucir la gen canha.

   

 

   

VIII.

   

Bels cavalliers, per cui fas sons e motz,

   

non sai si·m lais per vos o·m leu la croz,

75  

ni sai com m’an ni sai com m’en romaingna;

   

que tan mi fai vostre bel cors plazer

   

qu’eu muer s’ie·us vei e cant no.s puesc vezer

   

cug morir sols ab tot’autra compaingna.

 

 

 

Text: Ruth Harvey, Rialto 22.viii.2014.