Rialto

401.4

 

 

 

Raimon Gaucelm de Beziers

 

 

 

 

 

 

Belh Senher Dieus, quora veirai mo fraire,

 

 

lo pro Raimon Gaucelm, franc de bon aire,

 

 

que tan de be n’aug comtar e retraire?

4

 

Que mal m’ira si no·l vei ans de gaire,

 

 

quar manta gen

 

 

ditz que valen

 

 

pretz a, doncx ses estraire

8

 

l’am de cor lialmen.

 

 

 

 

 

Tant a fin pretz, fe que deg a mon paire,

 

 

que dels valens es qu’anc nasques de maire,

 

 

segon qu’aug dir, don l’am tan ses cor vaire

12

 

que·l cor e·l sen e·l saber e·l vejaire

 

 

e·l bon talen

 

 

li diei corren,

 

 

quo me dis son afaire

16

 

e son bon estamen.

 

 

 

 

 

Bernatz, breumen

 

 

li digatz gen

 

 

que ieu vuelh dir e faire

20

 

tostemps so mandamen.

 

 

 

Testo: Radaelli 1997 (VIII). – Rialto 10.xii.2005.


Ms.: C 333v.

Edizioni critiche: Gabriel Azaïs, Les troubadours de Béziers, Béziers 1869, IV, p. 22; Anna Radaelli, Raimon Gaucelm de Béziers. Poesie, Firenze 1997, p. 208.

Altre edizioni: François Just-Marie Raynouard, Choix de poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1816-1821, vol. V, p. 374; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846-1853, vol. III, p. 161.

Metrica: a10’ a10’ a10’ a10’ b4 b4 a6’ b6 (Frank: 29:4). Due coblas unissonans di otto versi e una tornada di quattro versi. Il modello metrico è la canzone di Sail d’Escola, Gran esfortz fai qui chanta ni·s deporta (BdT 430.1) da cui sono derivati una serie di contrafacta: uno scambio di coblas tra Bernart Arnaut d’Armagnac e Lombarda, Lombartz volgr’esser per Na Lombarda (BdT 54.1 e BdT 288.1), un sirventese politico di Montan Sartre, Coms de Tolsan, ja non er qu’ie·us o pliva (BdT 307.1) e un sirventese di Peire Cardenal, Qui vol aver (BdT 335.46). Secondo Martín de Riquer (Los trovadores. Historia literaria y textos, Barcelona 1975, pp. 506 e 677) la canzone di Sail d’Escola deriverebbe a sua volta dalla tenzone fittizia di Giraut de Borneill, S’ie·us quier conseill, bel’amig’Alamanda (BdT 242.69); di diverso avviso Marshall (John Marshall, «Pour l’étude des contrafacta dans la poésie des troubadours», Romania, 101, 1980, pp. 289-335) che ritiene si tratti soltanto d’«une imitation sur le plan tecnique, non d’un contrafactum» (p. 323).

Nota: Breve componimento elogiativo dedicato a Raimon Gaucelm «senhor d’Uzest que avia nom aissi quon elh Raimon Gaucelm», come riporta la rubrica del manoscritto C. Il personaggio è stato identificato con Raimon Gaucelm de Sabran, signore d’Uzès (Dipartimento del Gard), di cui si ha testimonianza in due documenti datati 1254 e 1272. Raimon Gaucelm si rivolge allo stesso signore con il medesimo tono celebrativo nel sirventese didattico-morale A penas vau en loc qu’om no·m deman (BdT 401.3).

[sr]


BdT    Raimon Gaucelm de Beziers