401.4 |
|
|
Raimon Gaucelm de Beziers
|
|
|
Belh Senher Dieus, quora veirai mo fraire, |
|
|
lo pro Raimon Gaucelm, franc de bon aire, |
|
|
que tan de be n’aug comtar e retraire? |
4 |
|
Que mal m’ira si no·l vei ans de gaire, |
|
|
quar manta gen |
|
|
ditz que valen |
|
|
pretz a, doncx ses estraire |
8 |
|
l’am de cor lialmen. |
|
|
|
|
|
Tant a fin pretz, fe que deg a mon paire, |
|
|
que dels valens es qu’anc nasques de maire, |
|
|
segon qu’aug dir, don l’am tan ses cor vaire |
12 |
|
que·l cor e·l sen e·l saber e·l vejaire |
|
|
e·l bon talen |
|
|
li diei corren, |
|
|
quo me dis son afaire |
16 |
|
e son bon estamen. |
|
|
|
|
|
Bernatz, breumen |
|
|
li digatz gen |
|
|
que ieu vuelh dir e faire |
20 |
|
tostemps so mandamen. |
Testo: Radaelli 1997 (VIII). – Rialto 10.xii.2005.
Ms.: C 333v.
Edizioni critiche: Gabriel Azaïs, Les troubadours de Béziers, Béziers 1869, IV, p. 22; Anna Radaelli, Raimon Gaucelm de Béziers. Poesie, Firenze 1997, p. 208.
Altre edizioni: François Just-Marie Raynouard, Choix de poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1816-1821, vol. V, p. 374; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846-1853, vol. III, p. 161.
Metrica: a10’ a10’ a10’ a10’ b4 b4 a6’ b6 (Frank: 29:4). Due coblas unissonans di otto versi e una tornada di quattro versi. Il modello metrico è la canzone di Sail d’Escola, Gran esfortz fai qui chanta ni·s deporta (BdT 430.1) da cui sono derivati una serie di contrafacta: uno scambio di coblas tra Bernart Arnaut d’Armagnac e Lombarda, Lombartz volgr’esser per Na Lombarda (BdT 54.1 e BdT 288.1), un sirventese politico di Montan Sartre, Coms de Tolsan, ja non er qu’ie·us o pliva (BdT 307.1) e un sirventese di Peire Cardenal, Qui vol aver (BdT 335.46). Secondo Martín de Riquer (Los trovadores. Historia literaria y textos, Barcelona 1975, pp. 506 e 677) la canzone di Sail d’Escola deriverebbe a sua volta dalla tenzone fittizia di Giraut de Borneill, S’ie·us quier conseill, bel’amig’Alamanda (BdT 242.69); di diverso avviso Marshall (John Marshall, «Pour l’étude des contrafacta dans la poésie des troubadours», Romania, 101, 1980, pp. 289-335) che ritiene si tratti soltanto d’«une imitation sur le plan tecnique, non d’un contrafactum» (p. 323).
Nota: Breve componimento elogiativo dedicato a Raimon Gaucelm «senhor d’Uzest que avia nom aissi quon elh Raimon Gaucelm», come riporta la rubrica del manoscritto C. Il personaggio è stato identificato con Raimon Gaucelm de Sabran, signore d’Uzès (Dipartimento del Gard), di cui si ha testimonianza in due documenti datati 1254 e 1272. Raimon Gaucelm si rivolge allo stesso signore con il medesimo tono celebrativo nel sirventese didattico-morale A penas vau en loc qu’om no·m deman (BdT 401.3).
[sr]