Rialto

401.6 = 205.1

 

 

 

Raimon Gaucelm de Beziers  ·  Joan Miralhas

 

 

 

 

 

 

Joan Miralhas, si Dieu vos gart de dol,

 

 

cal re·s plai mai d’aquesta partizo:

 

 

que siatz totz redons del cap tro·l sol,

4

 

o totz fendutz del pe tro al mento

 

 

e que portes sobre·l nas la culveta?

 

 

Diatz m’en ver ades, ses falhizo,

 

 

si non en vos dirai c’a’ital falveta

8

 

que non devetz far cobla ni tenso.

 

 

 

 

 

Ramon Gauselm, ja negus, ab mo vol,

 

 

no vuelh semblar, ni n’ai <en be> razo!

 

 

Mas <l’un> penrai, per la festa c’om col!

12

 

Mais am esser trop fendutz que no pro,

 

 

c’al mens aurai pider qu’e<s>pas<·s> ses meta,

 

 

si tot m’estai lo braguier sul guinho,

 

 

et a vos lais que sembles feisseneta

16

 

e cavalgues en travers, si·eus sap bo.

 

 

 

 

 

Joan, pueis poiretz al son del flautol

 

 

balar! Mas pietz avetz pres, per razo,

 

 

que non fai sel que·s calfa al cruol

20

 

e laissa·l foc bel clar al foguairo,

 

 

car s’aitals es, mais vielha ni tozeta

 

 

non cre·us vuelha, e pus aital faisso

 

 

voletz aver, Dieus prec que la·us trameta

24

 

e garde·n mi que deziros no·n so.

 

 

 

 

 

Pus tant vos platz la faisson del mojol,

 

 

Ramon Gaucelm, ve·us un deport trop bo:

 

 

vos rodolas, et ieu irai per sol

28

 

et a l’ussol farai ne bodoisso.

 

 

E si tant es que Na Cors Car trameta

 

 

que non anes ad ela de rando,

 

 

no·i vei cosselh mas qu’en una carreta

32

 

·us en travers es. E no·us cal espero!

 

 

 

 

 

Joan, trop pus pec me semblatz que’n auchol,

 

 

per qu’ieu non pres vostre dig un boto:

 

 

car, si midons mi demanda ni·m vol,

36

 

far m’ai, si soi redons tro al talo,

 

 

portar a leis en cuberta carreta.

 

 

Vos seretz tal, qu’en cavalh sim l’arso

 

 

non i parres, e si·l vostre cul peta

40

 

de la bocca, esper <no> beure pro.

 

 

 

 

 

Adzempratz es que portes un filhol

 

 

a la gleiza; Ramon, diatz me co

 

 

lai anaretz, si doncx en carriol

44

 

no·us faitz tirar, a tal carriato!

 

 

Mai ieu venrai de bel’ambladureta

 

 

en palafre, e si trop fendut so,

 

 

el mieu mieg loc metrai una barreta

48

 

e breujarai mos estreups de faisso.

 

 

 

 

 

Joan, obs aura sia fortz la barreta

 

 

que, si·<s> trenca, tal daretz del mento,

 

 

que creissera·n vostra fendedureta

52

 

e vos fendratz tost per pauc d’ochaizo.

 

 

 

 

 

Ramon, si vos cazetz de la carreta,

 

 

obs i auran tug vostre companho

 

 

ans que·us levetz, e la vostra panseta

56

 

esclatara, si avetz manjat pro.

 

 

 

Testo: Radaelli 1997 (IX). – Rialto 10.xii.2005.


Ms.: R 73r.

Edizioni critiche: Gabriel Azaïs, Les troubadours de Béziers, Béziers 1869, IX, p. 37; Anna Radaelli, Raimon Gaucelm de Béziers. Poesie, Firenze 1997, p. 214.

Altre edizioni: François Just-Marie Raynouard, Choix de poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1816-1821, vol. V, p. 374 (solo la I cobla); Pierre Bec, Burlesque et obscénité chez les troubadours. Pour une approche du contre-text médiéval, Paris 1984, 17, p. 93 (testo Azaïs, con modifiche).

Metrica: a10 b10 a10 b10 c10’ b10 c10’ b10 (Frank: 353:7). Sei coblas unissonans di otto versi e due tornadas di quattro versi.

Nota: Partimen in cui i due interlocutori, Raimon Gaucelm e Joan Miralhas, si confrontano su un argomento da repertorio giullaresco: è meglio essere rotondi dalla testa ai piedi o avere una fessura dai piedi fino al mento? Si tratta di un testo comico, burlesco, a tratti osceno, completamente differente, quanto a tono e a soggetto, dal resto della produzione poetica di Raimon Gaucelm incentrata sulla tematica religiosa e politico-morale. Non a caso il testo è un unicum di R, che lo definisce tenso, e non è tradito dal manoscritto C, che copia, invece, tutti gli altri componimenti del trovatore. Quanto a Joan Miralhas, nulla si sa di questo autore di cui possediamo quest’unica testimonianza (BdT 205.1).

[sr]


BdT   Raimon Gaucelm de Beziers