Songs referring to the crusades · Chronological index
   
   
   
   

Early expeditions: Spain and the East (1137-1149)

Cercamon

112.2a   Lo plaing comenz iradamen [1137]

112.3a

Puois nostre temps comens’a brunezir [1146-1147]

Jaufre Rudel

262.6

Quan lo rossinhols el folhos [1146-1148]

Marcabru

293.1

A la fontana del vergier [1147]

293.7

Ans que·l terminis verdei [1148-1149]

293.12a

Bel m’es can s’esclarzis l’onda [2nd quarter of the 12th century]

293.15

Cortesamen vuoill comensar [1148]

293.21

Bel m’es quan la fueill’altana [1148]

293.22

Emperaire, per mi mezeis [1137-1138]

293.35

Pax in nomine Domini! [1149]

     
RS   Anonymous
1548a   Chevalier, mult estes guariz [1146]

After Damascus: Reconquest and Pilgrimage (1157-1187)

Guillem de Berguedan

210.9

Consiros cant e planc e plor [1184-1185]

Giraut de Borneil

242.24

Ben es dreitz, pos en aital port [1179-1180 or 1190]

242.28

Quar non ai / ioi que m’aon [1183-1186?]

242.30

De chantar / ab deport [1179-1180 or 1190]

Peire dʼAlvernhe

323.7

Bel m’es quan la roza floris [1157-1158]

Peire Bremon lo Tort

331.1

En abril quant vei verdeiar [1175-1177]

331.2

Mei oill an gran manentia [1175-1177]

Peire Vidal

364.2

Ajostar e lassar [1187]

364.9

Bels Amics cars, ven s’en ves vos estius [1187?]

364.11

Be·m pac d’ivern e d’estiu [1177-1178 or 1187]

364.36

Plus que·l paubres, quan jai el ric ostal [1182-1183 or 1188]

     
RS   Conon de Béthune
1325   Bele doce dame chiere [1182-c.1200]

The Third Crusade (1187-1191)

 

 

Aimeric de Pegulhan

10.37

 

N’Elyas, consseill vos deman (= 136.5) [early 1190s?]

 

 

Bertran de Born

80.3

 

Anc no·s poc far maior anta [1189-1190]

80.4

 

Ara sai eu de pretz qals l’a plus gran [1189-1190]

80.17

 

Folheta, vos mi preiatz qe ieu chan [1188]

80.30

 

Nostre Seigner somonis el meteis [1187-1188]

Elias dʼUisel

136.5

N’Elyas, consseill vos deman (= 10.37) [early 1190s?]

Folquet de Marselha

155.3

Ai! quan gen vens et ab quan pauc d’afan [1190]

Giraut de Borneil

242.6

A l’honor Dieu torn en mon chan [1188]

242.15

Era, quan vei reverdezitz [1191]

242.18

Ben deu en bona cort dir [1188]

242.33

En un chantar / qe dei de ces [1188-1190]

242.41

Jois sia comensamens [1188-1190]

Peire dʼAlvernhe (?)

323.5

Belha m’es la flors d’aguilen (Bernart de Venzac?) [1187-1190?]

Peire Vidal

364.4

Anc no mori per amor ni per al [1187-1189]

364.43

Si·m laissava de chantar [1187-1190]

Peirol

366.29

Quant Amors trobet partit [1188-1189]

     
RS   Châtelain de Coucy
679   A vous amant, plus k’a nul’autre gent [1190 or 1202]
985   Li noveaus tans et mais et vïolete [1188-1190 or 1200]
     
RS   Conon de Béthune
1125   Ahi! Amors, com dure departie [1187-1188]
1314   Bien me deüsse targier [1188-1189]
     
RS   Gautier de Dargies
795   Bien me cuidai de chanter [c. 1190-1236]
1575   Se j’ai esté lonc tanz hors du païz [c. 1190-1236]
     
RS   Gontier de Soignies
1404   L’an quant voi esclaircir [3rd or 4th crusade]
     
RS   Huon dʼOisy
1030   Maugré tous sains et maugré Diu aussi [1189]
     
RS   Anonymous
401   Parti de mal et a bien aturné [1188]

Aftermath of the Third Crusade (1191-1199)

Folquet de Marselha

155.7

Chantars mi torna ad afan [1195]

155.15

Oimais no·i conosc razo [1195-1196]

Gaucelm Faidit

167.22

Fortz cauza es que tot lo maior dan [1199]

Gavaudan

174.10

Senhors, per los nostres peccatz [1195]

Giraut de Borneil

242.56 Plaing e sospir / e plor e chan [1199]

242.73

Si per mon Sobre-Totz non fos [1199]

242.74

Si soutils senz [1195-1196]

Guiraut de Luc

245.1

Ges sitot m’ai ma voluntat fellona [1191-1194]

245.2

Si per malvatz seignoril [1191-1194]

Monge de Montaudo

305.12

L’autrier fui en paradis [1194-1195]

Peire Vidal

364.35

A per pauc de chantar no·m lais [1193-1194]

Perdigon

370.5

Entr’amor e pensamen [1196]

     
RS   Roi Richart
1891   Ja nus homs pris ne dira sa raison [1193]

The Fourth Crusade and aftermath (1199-1208)

Elias Cairel

133.9

Pois chai la fuoilla del garric [1208?]

Elias dʼUisel

136.2

Gauselm, eu mezeis garantis (see 136.3) [1203]

136.3

Manenz fora·l francs pelegris [1203]

Gaucelm Faidit

167.3a

A juzamen de sos vesis (see 136.3) [1203]

167.9

Ara nos sia guitz [1201-1202]

167.13

Ben auria obs pas e vis (see 136.3) [1203]

167.14  

Chascus hom deu conoisser et entendre [1201-1202]

167.15  

Chant e deport, ioy, domney e solatz [1202]

167.19  

Del gran golfe de mar [1203]

167.33  

L’onratz iauzens sers [1202-1203]

167.36  

Mas la bella de cuj mi mezeis tenh [1199-1202]

167.50  

Can vei reverdir li jardis [1203]

167.58  

Tan suj fis e ferms vas amor (st. VI) [1199-1202]

Peire Vidal

364.8

Baron, Jhesus, qu’en crotz fon mes [1201-1202]

Raimbaut de Vaqueiras

392.3

Ara pod hom conoisser e proar [1201]

392.9a

Conseil don a l’emperador [1204]

392.24

No m’agrad’iverns ni pascors [1205]

     
RS   Hugues de Berzé
1126   S’onques nuns hons por dure departie / Ot cuer dolant [1202]
     
RS   Vidame de Chartres
421   Conbien que j’aie demoré [1203]
502   Tant com je fusse fors de ma contree [1203]

The Fifth Crusade, of Damietta, and the Albigensian Crusade (1211-1245)

 

 

Aimeric de Pegulhan

10.11

 

Ara parra qual seran enveyos [1213]

 

 

Arnaut

25.1

 

Amics N’Arnauz, cent domnas de parage (= 184.1) [1219-1245]

 

 

Coms de Proensa

184.1

 

Amics N’Arnauz, cent domnas de parage (= 25.1) [1219-1245]

Guillem Ademar

202.9

Non pot esser sofert ni atendut [1211-1212]

Guillem Figueira

217.7

Totz hom qui ben comens’e ben fenis [1215-1220]

Peire dʼAlvernhe

323.22

Lo senher que formet lo tro [1211]

(attribution rejected)

Pons de Capdoill

375.2

Ar nos sia capdels e garentia [1213]

375.8

En honor del Paire en cui es [1213-1214]

375.22

So c’om plus vol e plus es voluntos [1213]

Raimon de Miraval

406.12

Bel m’es q’ieu chant e coindei [1213]

Tomier e Palaizi

442.2

Si co·l flacs molins torneia [1216]

Anonymous

461.122

Finament / et jauent [first half of the 13th century]

     
RS   Audefroi le Bastart
1616   Bele Ysabiauz, pucele bien aprise [first third of the 13th century]
     
RS   Châtelain dʼArras
140   Aler m’estuet la u je trairai paine [1213-1217]
     
RS   Guiot de Dijon (?)
21   Chanterai por mon corage [first third of the 13th century?]
     
RS   Hugues de Berzé
37a   Bernart, di me Falqet q’om tient a sage [1213-1221 (1220-1221?)]
     
RS   Huon de Saint-Quentin
1576   Jerusalem se plaint et le païs [1217 or 1221]
     
RS   Maistres Renas
886   Pour lou pueple resconforteir [1214-1216]
     
RS   Anonymous
227b   Hai las! Je cuidoie avoir laisé en France [first half of the 13th century]
640   Bien monstre Diex apertement [1222-1223]
1229   Ja de chanter en ma vie [post 1217 or post 1249-1250]
1967   Vous ki ameis de vraie amour [c. 1213]

Frederick II and the Sixth Crusade; the Albigensian wars (1220-1241)

 

 

Bertran dʼAlamano

76.16

Qi qe s’esmai ni·s desconort [1232-1233]

 

 

Bertran de Born

80.42

 

Un sirventes farai novelh, plazen [1240?]

(attribution rejected)

 

 

Blacatz

97.2

 

En chantan voill qe·m digatz (= 156.4) [1227]

 

 

Elias de Barjols

132.4

 

Ben deu hom son bon senhor [1225-1227]

Elias Cairel

133.11

Qui saubes dar tant bon conseil denan [1225]

133.13

So qe·m sol dar alegranssa [1224]

Falquet de Romans

156.2

Aucels no truob, chantan [1220-1228]

156.4

En chantan voill qe·m digatz (= 97.2) [1227]

156.11

Quan cug chantar eu planc e plor [1227-1228]

156.12

Quan lo dous temps ven e vay la freidors [1220-1227]

Gormonda de Monpeslier

177.1

Greu m’es a durar [1227-1229]

Guillem Figueira

217.1

Del preveire maior [1228-1229]

217.2   D’un sirventes far [1227-1229]

217.4a

Ja de far un sirventes / non chal q’om m’ensegn [1239]

(attribution rejected)

217.8

Un nou sirventes ai en cor que trameta [1240]

Peire Bremon Ricas Novas

330.14

Pus partit an lo cor En Sordel e·N Bertrans [1236-1237]

Peire Cardenal

335.18

De sirventes sueilh servir [1228?]

335.31

Li clerc si fan pastor [1229-1230 or 1245-1246]

335.51

Si tot non ai ioy ni plazer [1229 or 1244-1254]

335.54

Tan vey lo segle cobeytos [1236-1240?]

Peirol

366.28

Pus flum Jordan ai vist e·l monimen [1221-1222]

Tomier e Palaizi

442.1

De chantar farai / una esdemessa [1226]

Uc de Pena

456.1

Cora qe·m desplagues amors [1228-1229]

     
    Uc de Saint Circ
457.42   Un sirventes voill far en aquest son dʼen Gui [1240-1241]
     
RS   Philippe de Novare
-     Salus plus de cent mille, beau sire et beau compere [1229]
184a   A tout le mont vueil en chantant retraire [1229-1230]
190a   Nafré sui [je], mais encor ne puis taire [1229-1230]
1990a   L’autrier gaitay une nuit jusque(s) au jour [1229-1230]
     
RS   Thibaut de Champagne
273   Diex est ausis conme li pellicans [1226-1228 (or 1236-1239)]
     
RS   Anonymous
191   Jherusalem, grant damage me fais [1228-1239?]

The Baronsʼ Crusade (1230-1241)

 

 

Aimeric de Belenoi

9.10

 

Consiros, cum partitz d’amor [1230-1234 or 1234-1239]

Anonymous

461.67a

Sill, qu’es caps e guitz [second quarter of the 13th century]

     
RS   Chardon de Croisilles
499   Li departirs de la douce contree [1239]
     
RS   Philippe de Nanteuil (?)
164   En chantant vueil mon dueil faire [1239]
     
RS   Thibaut de Champagne
6   Seignor, sachiez, qui or ne s’an ira [1235]
757   Dame, ensint est qu’il m’en covient aler [1239]
1152   Au temps plain de felonnie [1239?]
1469   Li douz pensers et li douz sovenir [1239-1240]
     
RS   Anonymous
1020a   Oiés, seigneur, pereceus par oiseuses [second quarter of th 13th century (1239?)]
1133   Ne chant pas, que que nuls die [1239-1241]
1582   Por joie avoir perfite en paradis [1235-1239?]

The southern uprising of 1242 and the Seventh Crusade (the first crusade of St Louis) (1242-1256)

 

 

Austorc dʼAorlhac

40.1

 

Ai Dieus, per qu’as facha tan gran maleza [1250]

 

 

Bernart Alanhan de Narbona

53.1

 

No puesc mudar qu’ieu non diga [1229-1244]

 

 

Bernart de Rovenac

66.2

 

D’un sirventes m’es grans volontatz preza [1252-1254]

66.3

Ja no vuelh do ni esmenda [1243]

 

 

Bertran dʼAlamano

76.9

 

Ja de chantar nulh temps no serai mutz [1247-1248]

76.14

 

Pos anc no·us valc amors, senhe·N Bertran (= 189.5) [middle of the 13th century]

76.15

Pueis chanson far no m’agensa [1247-1248]

    Bertran Carbonel

82.12

 

Per espassar l’ira e la dolor [1245-1250?]

 

 

Duran sartor de Paernas (de Carpentras)

126.1

 

En talent hai q’un serventes encoc [1242]

Granet

189.5

Pos anc no·us valc amors, senhe·N Bertran (= 76.14) [middle of the 13th century]

Lanfranc Cigala

282.20

Quan vei far bon fag plazentier [1246-1248]

282.23

Si mos chanz fos de ioi ni de solatz [1244]

Peire del Vilar

365.1

Sendatz vermelhs, endis e ros [1242]

Sordel

437.18

Lai al comte mon segnor voill pregar [1248]

     
RS   Raoul de Soissons
1154   E! coens d’Anjo, on dit per felonnie [1254-1265]
1204   Se j’ai lonc tans esté en Romenie [1243 or post 1253-1254]
     
RS   Anonymous
665a   Ore est acumplie / par [le] myen escient [1256]
1729   Un serventés, plait de deduit, de joie [1245-1248]
1738a   Tut li mund deyt mener joye [1245]
1887   Nuns ne poroit de mavaise raison [1250]

The Eighth Crusade (the second crusade of St Louis) (1258-1270)

 

 

Bertolome Zorzi

74.11

Non lassarai qu’en chantar non atenda [1270]

74.12   On om plus aut es pojatz [1270]

 

 

Bertran dʼAlamano

76.8

D’un sirventes mi ven gran voluntatç [1267-1268]

 

 

Calega Panzan

107.1

 

Ar es sazos c’om si deu alegrar [1268]

Gauceran de Saint Leidier

168.1a

El temps quan vey cazer fuelhas e flors [1267?]

(attribution rejected)

Guillem dʼAutpol

206.2

Fortz tristors es e salvaj’a retraire [1270]

Guillem de Mur

226.2

D’un sirventes far mi sia Dieus guitz [1269]

226.4

Guilhem de Mur, que cuia far (= 248.37) [1265]

Guiraut Riquier

248.37

Guilhem de Mur, que cuia far (= 226.4) [1265]

Olivier lo Templier

312.1

Estat aurai lonc temps en pessamen [1269-1270]

Perseval Doria

371.1

Felon cor ai et enic [1258-1261]

Raimon Gaucelm de Beziers

401.1

Ab grans trebalhs et ab grans marrimens [1270]

401.8

Qui vol aver complida amistansa [1268]

Templier (Ricaut Bonomel)

439.1

Ir’e dolors s’es e mon cor assiza [1265-1270]

RS

 

Henri de Lacy, Walter of Bibbesworth

1780a

Sire Gauter, dire vus voil [1269-1270]


After St Louis (including the Aragonese Crusade) (1271-1337)

 

 

Austorc de Segret

41.1

 

No sai qui·m so tan suy desconoyssens [1273-1274]

 

 

Bernart dʼAuriac

57.3

 

Nostre reys qu’es d’onor ses par [1285]

Folquet de Lunel

154.1

Al bon rei qu’es reis de pretz car [1272-1273]

Lo coms de Foix

182.1

Frances c’al mon non a par [1285?]

(attribution rejected)

182.2

Salvatze, tuitz ausem cantar [1285]

Guillem dʼAutpol

206.4

Seinhos, aujas, c’aves saber e sen [1274]

Guillem Fabre

216.1

Hon mais vey, pus truep sordeyor [1284]

216.2

Pus dels maiors / princeps auzem conten [1284]

Giraut de Borneil

242.77   Tals gen prezich’e sermona [1280-1282?]

(attribution rejected)

Guiraut Riquier

248.17

Be·m degra de chantar tener [1292]

248.48

Karitatz ez amors e fes [1276]

248.79

S’ieu ja trobat non agues [1280]

248.87

Cristias vey perilhar [1276]

Cavalier Lunel de Monteg

289.1

Mal veg trop apparelhar [1336]

Matieu de Caerci

299.1

Tant suy marritz que no·m puesc alegrar [1276]

Peire III dʼArago

325.1

Peire Salvagg’, en greu pessar [1285]

Peire Cardenal

335.62

Totz le mons es vestitz ez abarratz [apocryphal tornada, 1270-1271]

Peire Salvatge

357.1

Senher, reys qu’enamoratz par [1285]

Rostaing Berenguier de Marseilla

427.4

Pos de sa mar man cavalier del Temple [1299-1300]

Cerveri de Girona

434a.20

En breu sazo aura·l jorn pretentori [1274]

BPP

Joan de Castelnou

518.10   Tot clarament vol e mostra natura [1333-1336, prob. 1334]
     
BPP   Lo paire de Raimon de Cornet
557.1   Un cirventes ay fag, sospiran e plangen [1304-1305]
     
BPP   Raimon de Cornet
558.4  

Anc non cugie vezer [1336-1337]

558.31   Per tot lo mon vay la gens murmuran [1332-1333]
     
RS   Anonymous
344a   Seignurs, oiez, pur Dieu le grant [1307-1308]
1656b   Lasse! pour quoy, Mestre de Rodes [1309]

Date unknown

     
RS   Anonymous
1636   Novelle Amor c’est dedens mon cuer mise
1659   Douce dame, cui j’ain en bone foi
     
     

* Where more than one date is possible the text is placed according to the earliest. Entries with the prefix RS refer to Old French texts accessible at www.warwick.ac.uk/crusadelyrics/texts/of.

     

Rialto