155.8 |
Folquet de Marselha
|
||
En chantan m’aven a membrar |
||
so qu’eu cug chantan oblidar, |
||
mas per so chan, c’oblides la dolor |
||
e·l mal d’amor; |
||
5 |
et on plus chan plus m’en sove, |
|
ni ma boca en alre no m’ave |
||
mas en: merce! |
||
Per qu’es vertatz e sembla be |
||
qu’inz el cor port, domna, vostra faisson |
||
10 |
que·m chastia qu’eu non vir ma rason. |
|
|
||
E pois Amors mi vol honrar |
||
tan qu’el cor vos mi fai portar, |
||
per merce·us prec que·us gardes de l’ardor, |
||
qu’eu ai paor |
||
15 |
de vos mout major que de me; |
|
e pois mos cors, domna, vos a dinz se, |
||
si mals l’en ve, |
||
puois dinz es, sofrir lo·us cove: |
||
e per so faitz del cors so que·us er bon |
||
20 |
e·l cor gardatz si com vostra maison. |
|
|
||
Qu’el garda vos e·us ten tan car |
||
que·l cors en fai nesci semblar |
||
que·l sen i met, l’engien e la valor, |
||
si qu’en error |
||
25 |
laissa·l cors pel sen qu’el rete; |
|
c’om me parla, mantas ves s’esdeve, |
||
qu’eu non sai que, |
||
e·m saluda hom qu’eu non aug re: |
||
e ja per so nuls hom no m’ochason |
||
30 |
si·m saluda et eu mot non li son. |
|
|
||
E ja·l cors non si deu clamar |
||
de re que·l cor li puosca far, |
||
que tornat l’a al plus onrat seingnor |
||
e tolt d’aillor |
||
35 |
on trobav’enjan e non-fe; |
|
mas drez torna a son seingnor ancse; |
||
pero non cre |
||
que·m deing, si Merces no·m mante |
||
que·ill intr’el cor tan qu’en loc d’un ric don |
||
40 |
deing escoutar ma veraia chanson! |
|
|
||
E si la deingnas escoutar, |
||
domna, merce·i deuria trobar; |
||
pero obs m’es c’oblides la ricor |
||
e la lausor |
||
45 |
qu’eu n’ai dig e dirai jase, |
|
mas autre pro mos lauzars noqua·m te: |
||
com que·m malme |
||
la dolors m’engraiss’e·m reve, |
||
e·l focs, qui·l mou, creis ades de randon, |
||
50 |
e qui no·l mou, mor en pauc de sason. |
|
|
||
Morir puesc be, |
||
N’Azimanz, qu’eu no·m clam de re, |
||
neis si·m doblava·l mals d’aital faisson |
||
com dobla·l ponz del taulier per raison. |
||
|
||
55 |
[Chanssos, desse |
|
vas Monpeslier vai de part me |
||
a don Guillem dir, sitot no·il sap bo, |
||
sos pretz, car creis, li·m fai querre perdo.] |
Testo: Squillacioti 1999 (XI). – Rialto 20.ii.2002.
Mss.: A (65v-66r), B (44v-45r), C (5v-6r), D (42v-43r), Dc (245r-v), E (7), G (5r-v), I (63v), K (48v), L (25v-26r), M (33v-34r), N (58 r-v), O (76), P (8r-v), Q (19v-20r), R (43r), T (230v-231v), U (37r-38r), V (84v), W (189r-v), c (13v), ls (n. 18); incipit cit. in N2 (22v, n. 13).
Edizioni critiche: Karl Bartsch, Chrestomathie provençale (Xe-XVe siècles) [1879]. Sixième édition entièrement refondue par Eduard Koschwitz, Marburg 1904, col. 131; Stanisław Stroński, Le troubadour Folquet de Marseille, Cracovie 1910, p. 27 (V); Paolo Squillacioti: Le poesie di Folchetto di Marsiglia. Edizione critica a cura di P. S., Pisa 1999 (Biblioteca degli Studi mediolatini e volgari, n.s., XVI), p. 278.
Altre edizioni: François Just Marie Raynouard, Choix des poésies originales des troubadours, 6 voll., Paris 1818, vol. III, p. 159; Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1846,vol. I, p. 317 (riproduce Raynouard); Erhard Lommatzsch, Provenzalisches Liederbuch. Lieder der Troubadours mit einer Auswahl biograph. Zeugnisse, Nachdichtungen und Singweisen zusammengestellt, , Berlin 1917, p. 113 (riproduce Stroński; poi in Leben und Lieder der provenzalischen Troubadours, in Auswahl dargeboten von E. L., 2 voll., Berlin 1957, vol. I, p. 34); István Frank, Trouvères et Minnesänger, Saarbrücken 1952, p. 63 (basata su A); Gianfranco Folena, Vulgares eloquentes. Vite e poesie dei trovatori di Dante, Padova 1961, p. 63 (riproduce Lommatzsch); Marco Boni, Antologia trobadorica, con traduzioni e note, 2 voll., Bologna 1962, vol. II, p. 128 (riproduce Stroński); Martín de Riquer, Los trovadores. Historia literaria y textos, Barcelona 1975, p. 592 (riproduce Stroński).
Metrica: a8 a8 b10 b4 c8 c10 c4 c8 d10 d10 (Frank 165:1). Cinque coblas unissonans di dieci versi e due tornadas di quattro versi, la seconda tràdita integralmente solo da A B e parzialmente da C O ls.
Melodia (G): Ugo Sesini, Le melodie trobadoriche nel canzoniere provenzale della Biblioteca Ambrosiama R. 71 sup., Torino 1942, p. 122 (n. 9); Gennrich, III, p. 83 (n. 80; cfr. IV, p. 56); Jean Maillard, Anthologie de Chants de Troubadours, Nice 1976, p. 16; Fernández de la Cuesta, p. 196; van der Werf, p. 86*.
Ed. 1999: 6 al re no·m ave, 8 per, 25 pe·l.
Nota: Canzone; segue di poco la canzone 155.27 che è del 1187.
[PS]