Rialto

248.44

 

Guiraut Riquier

 

 

 

 

Lo quint vers d’en Guiraut Riquier, l’an MCCLXXIII.

 

Humils, forfaitz, repres e penedens,

entristezitz, marritz de revenir

so qu’ay perdut de mon temps per falhir,

vos clam merce, Dona, Verges plazens,

5

maires de Crist filh del Tot-poderos,

que no gardetz cum suy forfaitz vas vos:

si·us plai, gardatz l’ops de m’arma marrida!

 

Qu’a penas truep nulh peccat de mi mens,

sal desesper e raubar ez aucir,

10

que dels autres mos cors no·s pot complir,

don suy avutz mantas vetz malsabens;

quar si espers ab bona fe no fos,

per trop peccatz greus vils e vergonhos,

fora m’arma del tot de Dieu partida.

 
15

Mas esper ai que·m siatz vos guirens

del greu perilh mortal que·m fa marrir,

de que no·m puesc per ren ses vos issir,

tans e tan greus trobi mos fallimens!

E donc pregatz vostre filh glorïos

20

que·m fassa far sos plazers e mos pros,

qu’aissi·m podetz tornar de mort a vida.

 

Quar Jhezus Cristz vos es obedïens

quant lo pregatz de peccadors guerir,

sol que·l vuellan, ben fazen, obezir;

25

per que per mi e per mos benvolens

e per totz selhs de be far deziros

vos prec, Dona, que·l preguetz qu’elh a nos

don per anar a lhuy veraya guida.

 

Que·l camis es de comensar cozens,

30

tant es estreitz ez aspres per fromir;

e quar del mon se fa tan greu partir,

es del camin greus sos comensamens

e l’acabars es pus greus per un dos,

tans hi trob’om de passes perillos,

35

que nulhs, ses guit, no va tro la guandida.

 

Per nos, Dona, Verges regina, fos

maires del filh de Dieu tot-poderos,

doncx acaptatz d’elh a nos esta guida.

 

Dieu prec del rey de Castella n’Anfos

40

que a son cors don honramens e pros

lonc temps, ab grat ez esperital vida.

 

 

 

Testo: Longobardi 1982-83 (V). – Rialto 16.xii.2002.


Mss.: C 295v , R 105v.

Edizioni critiche: Francesco Filippo Minetti, Il «libre» di Guiraut Riquier secondo il codice 22543 della Nazionale di Parigi con la varia lectio dell’856 (C), parte prima, Torino, 1980, p. 73; Monica Longobardi, «I vers del trovatore Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 29, 1982-83, pp. 17-163, a p. 50

Altre edizioni: S. L. H. Pfaff, «Guiraut Riquier», in Carl August Friedrich Mahn, Die Werke der Troubadours in provenzalischer Sprache, 4 voll., Berlin 1853-76, vol. IV (1853), p. 31 (XXI); Francisco J. Oroz Arizcuren, La lírica religiosa en la literatura provenzal antigua, Pamplona 1972, p. 230.

Metrica: a10 b10 b10 a10 c10 c10 d10’ (Frank 571:3). Cinque coblas unissonans di sette decasillabi e due tornadas. Cfr. Monica Longobardi, «Osservazioni metrico-retoriche sui vers di Guiraut Riquier», Studi mediolatini e volgari, 31, 1985, pp. 247-257, scheda a p. 254.

Melodia (R): Gennrich, 193; Higini Anglès, «Les melodies del trobador Guiraut Riquier», Estudis universitaris catalans, 11, 1926, pp. 1-79, a p. 53; Fernández de la Cuesta, p. 693.

Nota: Il manoscritto R rende esplicita la dedica di questo vers alla Vergine: et es vers de nostra dona. Il numero 5 (numero d’ordine nella serie) consacra la tradizione numerologica mariana legata alle lettere del nome di Maria. I paralleli nel canzoniere sono con la canso X ( canson … de la maire de Dieu) ed i confronti con la ricorsività tra i dieci miragres alternati da un loor nelle Cantigas de Santa Maria di Alfonso X di Castiglia.

[ML]


BdT    Guiraut Riquier    Premessa ai vers