[29] Sanh Jacme

Sanh Jacme l’apostol, lo Menor, ac ·iiij· noms, si que el ac nom Jacme [Alphieu] e nom frayre de Nostre Senhor, et ac nom Jacme¹ Drechurier e nom Jacme lo Menre; es ac nom Jacme Alphieu quar Alphieu vol aytan dire coma «en sen senhat² de bos ensenhamens», don el fonc ben ensenhat de gran sciencia, am laqual ensenhet moltas de gens; ac nom frayre de Nostre Senhor quar trop fort lo semblava, ayssi que moltas gens se cujavo que el fos Jesu Christ, ho encaras per autra raso, quar foro filhs de doas sors, e fonc filh del frayre de Jozeph, que avia nom Cleofas. Et ac nom Jacme lo Menre quar sanh Jacme Zebedieu avia nom Jacme lo Majer, per raso quar³ primieyramen l’apelet Dieus a ssi, quar en las re[li]gios apela hom encaras majors aquels que intro primiers en los ordes, et aquels que intro derriers, menres. /54c/Ac nom Jacme Drechurier per la gran excellencia que ac en si e pel gran merit, quar segon que dis sanh Jeronimi, tant era sanh hom quar las gens avian gran gauh quant lo podian tocar los pans de sa rauba.

⁴E troba se de luy que hanc negun temps non bec vi ni serveza, ni manjet negun temps carn, ni negun temps en son cap non toquet mas fer, ni nulh temps no·s banhet. Trobe se mays de luy que tan pregava Dieu de ginolhs que grans bossas duras hi avia coma peyra. Troba⁵ se encaras que el cantet messa abans que degus dels autres apostols, quar per la sua gran sanctetat, li autre apostol, quant Jesu Christ se·n fonc pojatz, volgro que el cantes messa primiers. Troba⁶ se encaras que tostemps fonc verges.

⁷Recomta se que quant Jesu Christ fonc mortz, que sanh Jacme juret⁸ e vodet que nulh temps may non manjaria ni beuria entro que el agues vist reviscolat Jesu Christ, per que quant fonc reviscolatz, tantost aparec ha sanh Jacme. E dis ad aquels que ero am sanh Jacme que mezesso la taula e que li mezesso del pa, et senhet lo pa, e det lo a sanh Jacme lo Drechurier⁹ primieyramen.

¹⁰Troba se que /54d/quant ac estat ·vij· ans evesques, li autre apostol hun dia vengro a luy de pel mon; si que el predicava en sa gleya als juzieus, en tant que hun dels majers juzieus¹¹ que avia nom Cayphas se volia converti a Dieu per las paraulas que avia ausidas dire a sanh Jacme, e quant predicava, hun juzieu intret per la gleya e dis: «Gens malastrugas, e cum vos giques dessebre ad aquetz encantayres apostols ni per que escoltas lo sermo d’aquest home fol?» En tan que lo poble cujet lapidar sanh Jacme e·ls autres apostols. E quant aquel juzieu ac aquo dich, montet se·n sus ont predicava sanh Jacme e gitet lo aval, per que sanh Jacme fonc tostemps may ranxs.

E quant ac estat ·xxxiiij· ans evesques [e] li juzieu viro que [non] podian aucire sanh Paul quar c’era¹² apelatz a Cezar, volgro se seval¹³ vengar de sanh Jacme, e cujero lo galiar, e vengro se·n a luy, e dissero li que elh farian tot quant se volria, am que [a] tot lo poble dices mal de Jesu Christ, e levero lo sobre lo temple, e dissero li d’aval: «Jacme Drechurier, e que dises tu de Jesu Christ?» E sanh Jacme cridet davant tot lo poble e dis: «Ieu vos dic que Jesu Christ es sus el cel, e sey se a la dextra del sieu Payre, e que el ven/55a/ra jutgar los mortz e los¹⁴ vieus». E quant los crestias ausiro aquo, agro gran gauh, e·l juzieu gran dolor. Mas enpero entre lor dissero que·l montesso el temple e que·l¹⁵ gitesso haval, per so que·ls crestias aguesson paor e que non creso re que agues dich; e montero luy e gitero lo aval. E pueys lapidero lo am peyras, si que hanc per aquo non mori, mas si mes be de ginolhs en terra e dis: «¹⁶Senher Dieus, perdona lor, quar non sabo que·s fau». Adonc hun dels juzieus cridet e dis: «Baro, layssatz lo estar e no·lh fassas plus de mal, quar el pregua Dieus per nos». ¹⁷Adonc hun autre juzieu venc, e levet una peyra, e feri sanch Jacme sus el cap, e gitet li las servelas; e mori. E fonc cebelhitz aqui meteys, latz lo temple. E quant li crestia ausiro que mort l’avian li fals juzieu, vengro corren. E cujero penre los juzieus que l’avian mort. Et els fugiro se·n. Adonc li crestia sebelhiro lo molt onradament.