|
|
Raimbaut
d’Aurenga
|
|
|
|
Donna,
cel qe·us es bos amics,
|
I
(prologo)
|
|
|
a
cui vos es mals et enics,
|
|
|
|
vos
clama merce d’una re:
|
|
4 |
|
c’auiaz
cho qe·us vol dir per be
|
|
|
|
aici
en esta carta escrit,
|
|
|
|
ez
escoutaz com o a dit.
|
|
|
|
E
prega·us qe non respondaz
|
|
8 |
|
tro
qe tot auzit o aiaz,
|
|
|
|
qe
tal ren i aura ben
leu
|
|
|
|
al
fenir qe
ja no·s er greu.
|
[c.
122c]
|
|
|
«Domna
granz pena trauc per vos,
|
IIa
(narratio)
|
12 |
|
anc
mais non saubi mal qe·s fos.
|
|
|
|
Eu
ai amat ben autra
vez
|
|
|
|
ves
altra part on era frez
|
|
|
|
leialmen
e senes enian,
|
|
16 |
|
mas
anc mais no trais tan d’afan.
|
|
|
|
Anc
mais null’amors no·m toqe<t>
|
|
|
|
lai
on la vostra ira m’intret,
|
|
|
|
ni
no m’isit de
tan preon
|
|
20 |
|
com
aqesta, e no sai don.
|
|
|
|
Anc
mais no sap qe·s fos amors
|
|
|
|
ni
no senti de
sas dolors;
|
|
|
|
c’amors
m’a mes e[n] tal destreich
|
|
24 |
|
q’en
granz chalors mi dona freich
|
|
|
|
et
ab granz freich mi dona chaut,
|
|
|
|
e·m
fai irat s’anc mi fez baut.
|
|
|
|
Dos
enemics ai trop mortals:
|
|
28 |
|
vos
et Amors, don
qe<c>s m’es mals.
|
|
|
|
Mas
vos m’es enemics de cor,
|
|
|
|
qi·m
tolles ris, jois e dimor,
|
|
|
|
e·m
mostraz vostre mau talen,
|
|
32 |
|
e
dizez me tot a presen.
|
|
|
|
Mas
Amor no auch ni no vei,
|
|
|
|
ni
no sai ves qal part s’estei;
|
|
|
|
per
q’eu non puos contendre a lui
|
|
36 |
|
mas
greu m’es car de mi no·s fui.
|
|
|
|
C’amar
vos mi fai de tal guisa
|
|
|
|
on
<n>ostra amor es mal devisa:
|
|
|
|
q’e·us
am e vos no amaz mi;
|
|
40 |
|
fort
mal joc partit a aici.
|
|
|
|
Amors
se demostra vilana
|
|
|
|
qi
vos fai estar bauda e sana
|
|
|
|
e
ve qe nafrat m’a tan
fort
|
|
44 |
|
q’eu
cuith aver trop peich de
mort.
|
|
|
|
Car
si sol a mort n’estorzia
|
|
|
|
ja
tan fort no m’en
plagneria,
|
|
|
|
car
qi tot tems vio a dolor
|
[c.
122d]
|
48 |
|
peiz
a de mort, qi
no·l secor.
|
|
|
|
S’Amors
fos tan ben enseignada
|
|
|
|
<q>e
d’un
pauc vos agues nafrada
|
|
|
|
–
sol neis de la milena part
|
|
52 |
|
qe
mi nafret en un esgart –,
|
|
|
|
ab
aitan m’agra gen
garit
|
|
|
|
d’aqel
mal colp qe m’a ferit.
|
|
|
|
Ges
la plaga non
par de fora
|
|
56 |
|
mas
dinz lo cor m’art et acora,
|
|
|
|
e
no m’en pot valer mezina
|
|
|
|
ses
vos: ja tan no sera fina.
|
|
|
|
E
s’eu per aicho rec[e]up mort
|
|
60 |
|
vos
ez Amors n’aurez lo tort
|
|
|
|
qe·m
pograz sanar e garir:
|
|
|
|
ja
no·us en calgra Amor blandir?
|
|
|
|
Domna,
non puosc ab toz contendre:
|
IIb
(narratio)
|
64 |
|
vos
pregar et
Amor defendre,
|
|
|
|
q’eu
no vos pos ges far amar
|
|
|
|
s’Amor
no m’en vol aiudar.
|
|
|
|
Pos
vei qe mos precs no m’i val,
|
|
68 |
|
laserai
m’en; [si] pogues al!
|
|
|
|
Mas
Amor no·m laissa garir
|
|
|
|
qi
m’a mes en aqest conssir,
|
|
|
|
qe
d’autra part non
aug ni veich
|
|
72 |
|
mas
vas la terra e vas l’endreich
|
|
|
|
on
mais vos vei; mais n’ai de dol
|
|
|
|
per
lo grant gauch qe far mi sol.
|
|
|
|
Soven
pens qe
ja mais no·us veia
|
|
76 |
|
e
qe de loing ses vos m’esteia,
|
|
|
|
qe
qant eu vos vi de
premier
|
|
|
|
vos
me disez ben a sobrier,
|
|
|
|
ez
on plus annei a enan
|
|
80 |
|
e
vos m’o annez peiuran;
|
|
|
|
per
q’eu tem, s’eu mais vos vezia,
|
|
|
|
qez
ades m’en peiuraria
|
|
|
|
c’atresait
me feiraz aucir.
|
|
84 |
|
Ez
eu enqer no voil morir
|
|
|
|
qar
sol pel bon
respeith voil viure.
|
[c.
123a : fasc. <xvj>]
|
|
|
Non
sai s’e<n> fol mos dich vos liure,
|
|
|
|
mas
se vos me tenez per fol
|
|
88 |
|
d’aqo
qe·us dic, enclin lo col:
|
|
|
|
to<t>
qan vos plaz m’es bon
e bel,
|
|
|
|
ja
no·us farei autre revel.
|
|
|
|
Greu
m’es qan mal no·us pos voler
|
|
92 |
|
c’Amors
no m’en dona poder;
|
|
|
|
qe
s’eu vos pogues voler mal
|
|
|
|
nos
fora alqes comunal
|
|
|
|
d’aitan,
se no·m volcses amar,
|
|
96 |
|
qe·m
pogra en altra part virar.
|
|
|
|
Mas
d’aiqo sol non i a re
|
|
|
|
car
eu non ai poder de
me;
|
|
|
|
d’aicho·m
podez ben far orguoill:
|
|
100 |
|
er
agradaz s’e·us am e·us voill!
|
|
|
|
Qe
s’eu sabia tot en ver
|
|
|
|
qe
ja pro no·m
volses tener,
|
|
|
|
ni
e<n> trastota vostra vida
|
|
104 |
|
vostra
amistaz no<·m> fos cobida,
|
|
|
|
autra
non
poria amar ges
|
|
|
|
per
nulla beltaz qez agues.
|
|
|
|
Si
no·m volez estre amia,
|
|
108 |
|
aizo
no·m pode<z> tolre mia:
|
|
|
|
q’eu
toz temps no·us sia amics
|
|
|
|
sitot
m’es vostre cor enics.
|
|
|
|
Domna,
car en mos dich no·us lau
|
III
(descriptio
puellae)
|
112 |
|
ni
vostra beltat no mentau
|
|
|
|
e<u>
o faz be<n> a escien,
|
|
|
|
q’en
re mais no cuit aver sen
|
|
|
|
c’a
mon
grat vos cuiariaz
|
|
116 |
|
qe
ja ta<n> bella no fussaz.
|
|
|
|
Car
per la beltaz qez avez
|
|
|
|
sai
be qe plus vil me tenez.
|
|
|
|
Domna,
maldit sion miraill
|
|
120 |
|
e
belleza car no vos faill!
|
|
|
|
Domna,
ja miraill no crezaz:
|
|
|
|
cuiaz
qe tan
bella siaz
|
[c.
123b]
|
|
|
com
inz el miraill vos vezez?
|
|
124 |
|
Ben
es folla si o crezez,
|
|
|
|
qe
tot mirail son menzo[n]ger
|
|
|
|
e
foson fraich toz li enter!
|
|
|
|
Domna,
ceus qi·os lauzan en re
|
|
128 |
|
saphaz
qe non
o fan per be,
|
|
|
|
c’aitan
vos volon escharnir
|
|
|
|
can
vos lauzan ab lor mentir.
|
|
|
|
Mas
eu no·us serai ja mentire,
|
|
132 |
|
domna,
c’ades vos voil ver dire.
|
|
|
|
Mi·n
crezaz, domna, qe·us dic ver
|
|
|
|
–
ja negus no n’aia poder –
|
|
|
|
car
eu no vos lau ges per
bella,
|
|
136 |
|
anz
dic q’es negra com niella.
|
|
|
|
Domna,
vas totas parz predic
|
|
|
|
qe
plus es laida q’eu non dic;
|
|
|
|
mas
a mi fora<z> asaz genta
|
|
140 |
|
c’aitals
laida res m’atalenta.
|
|
|
|
Domna,
si eu volia dir
|
IV
(petitio)
|
|
|
tot
aiqo q’eu de vos cossir
|
|
|
|
no·<u>s
o [a]uria dich d’un an,
|
|
144 |
|
mas
eu tem no·m
tornes a dan.
|
|
|
|
Per
q’eu no·us en voil far lonc plait
|
|
|
|
e
dic vos be tot atresait:
|
|
|
|
domna,
se·l vostr’om pert en re
|
|
148 |
|
sapchaz
qe vos i perde<z> be.
|
|
|
|
Ben
sabez qe vostre sui eu
|
|
|
|
ni
non
ai mais segnor soz Deu;
|
|
|
|
per
cho sapchaz be tot de cert
|
|
152 |
|
qe
vos i perdez s’eu i pert.
|
|
|
|
Domna,
del pauc tort q’eu vos ai
|
|
|
|
ja
sol no m’en razonarai,
|
|
|
|
e
si n’auria asaz razos
|
|
156 |
|
vos
trobarez mas ochaisos.
|
|
|
|
Per
jase mi podez durar,
|
|
|
|
toz
temps m’o podez contrastar,
|
|
|
|
domna,
car entre mi e vos
|
[c.
123c]
|
160 |
|
no
voill plaides, mais sol nos dos,
|
|
|
|
qe
ja nos parta d’est conten,
|
|
|
|
qe
res mais non sap mon
talen.
|
|
|
|
Ja
non plaideiare[i] per
leich:
|
|
164 |
|
per
vos metessa<·n> prendez dreich;
|
|
|
|
ez
e<u> i cuit ben dir tal re
|
|
|
|
o
non podez trobar mes be.
|
|
|
|
A
Merce non podez ren dir
|
|
168 |
|
c’ab
aqo <v>os dei convertir:
|
|
|
|
lai
o neguna res non val
|
|
|
|
Merces
de<u> amortar lo mal.
|
|
|
|
Merces
n’aiaz e chausimen:
|
|
172 |
|
no
vos i traich autre guiren.
|
|
|
|
Domna,
merce vos qer, si·os plai,
|
|
|
|
en
mais guisas q’eu dir no sai.
|
|
|
|
Aici·us
qer merce e perdon
|
|
176 |
|
com
Deus perdonet al lairon.
|
|
|
|
Domna,
s’eu rece<u>p mort per vos
|
|
|
|
ja
no vos sera negus pros.
|
|
|
|
Morai?
o eu: com hom mespres
|
|
180 |
|
qe
de meiz morç estai en pes.
|
|
|
|
Sospir
mi fan fenir mon comde,
|
|
|
|
ves
vos mi lais vencut e do[m]de;
|
|
|
|
plor
mi tol q’eu non puos plus
dire,
|
|
184 |
|
mas
cho q’eu volgra dir conssire.
|
|
|
|
Domna,
merce vos qer, si·os plaz,
|
V
(conclusio)
|
|
|
per
merce qe merce n’aiaz.
|
|
|
|
Merce
vos clam, ma dolz’amia,
|
|
188 |
|
anz
qe la morz aissi m’aucia».
|
|