|
|
Canzoniere di
Wolfenbüttel
33.
|
|
|
[I]a mais nuls hom n’amera lialmen,
|
|
|
que n’a conort d’aver bon guierdons, |
|
|
n’el servirs n’es iamais valens ni bos, |
|
|
pois c’om no·l fai de bon graç finamen, |
5 |
|
ni cel que·l pren graiç n’amor no li’n sen, |
|
|
et fai peccaç que·l pren, et cel que·l dona |
|
|
pert ço qu’el fai, per que totas personas |
|
|
devon trobar tal segner et chauçir, |
|
|
que·l servis sapça conoiser et graçir. |
|
|
|
10 |
|
[E] qui segnor vol trobar avinen, |
|
|
verais et fins et dreiç et amoros, |
|
|
serva Yesus, l’onrat reis glorios, |
|
|
qu’en toç afars es sor toç conoisen, |
|
|
en cui no·s pert ren c’om faiça de ben, |
15 |
|
anç, creis ades ne nuls bien faiç tençona, |
|
|
tan pauquet seit, mais gens lo gierdona |
|
|
miels que contar no·s poria ne dir, |
|
|
per que nuls hom non pot en lui falir. |
|
|
|
|
|
[Q]ar il pot far tot gierdonamen |
20 |
|
et pot veniar totas offesions |
|
|
et pot leu far lo plus dolent ioios |
|
|
e·l plus ioios en breu, s’il plais, dolen. |
|
|
Donc temen lui eç honrem francamen, |
|
|
que pel bens faiç nos pairilla corona. |
25 |
|
Cil honren Deu, qu’en ben far s’abandona |
|
|
et que·s gardon d’engans et de mentir, |
|
|
quar cil que ment, so ssperiç fai perir. |
|
|
|
|
|
[B]en sa chascuns en tot nos veiramen |
|
|
quar qui mespren vers un segnor çai ços, |
30 |
|
leu troba mais ni merces ni perdons |
|
|
per ren que soit, tro n’a fait veniamen; |
|
|
mas qui mesfai vers Deus et se repen |
|
|
et vol smendar, genç l’acoill e·l perdona: |
|
|
plaiçers et iois et sa graiça lor dona. |
35 |
|
Per o chascuns se degra convertir |
|
|
et per s’amor toç bons faiç enrichir. |
|
|
|
|
|
[F]ort chausa.m par et meraveil soven
|
|
|
– que nus non pot sens Deu eser ioios |
|
|
ne iois aver, ne il a ops de nos, |
40 |
|
e n’ama plus de nos lui per un cen, |
|
|
que plus l’es greus, quant hom fa falimen, |
|
|
que cel meçeis que·l fai, quant s’en chauxona, |
|
|
et plus li plai qui ben far se saçona, |
|
|
qu’aiquel no[·l] fai, cui deu lo pros venir – |
45 |
|
cum nuls se pot de lui honrar sofrir. |
|
|
|
|
|
[N]on es ben dreiç q’om deia finamen |
|
|
amar celui qui sofri mort per nos |
|
|
et que sosten pasion en la crois |
|
|
per nostr’amor? Hoc, sens galiamens! |
50 |
|
Dreiç es que cil serva, que·l servis pren |
|
|
et que cel am qu’es amaç, q’om raixona: |
|
|
mal sun serviç, cil qui mal guiçerdona |
|
|
et pauc amaç, qui amor vol delir. |
|
|
Qui vol q’om l’am, deu amar et servir. |
|
|
|
55 |
|
[E]t per aiço lo vers omnipoten |
|
|
devem servir, me[n]tr’en sem poderos, |
|
|
qu’el tems s’en vai e s’enbria·l saços |
|
|
eç aprosmen vers la mort que tot pren. |
|
|
Pregem Yesus, da cui toç bien descend |
60 |
|
et que tot iois et totas graiças dona |
|
|
et que sun mun de ben far ensermona, |
|
|
qu’el nos don cor, pensamenç et consir |
|
|
de sos comanç atendre eç obedir. |
|
|
|
|
|
[B]el segner Deu, la cui força virona |
65 |
|
trastot lo mon et per cui plou et tona, |
|
|
per merce·os prec que deiaç acoillir |
|
|
mon esperiç, quant s’a dal cor[s] partir. |
Testo: Verlato 2002. – Rialto 24.iv.2006.
Ms.:
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Extravag. 268, 59v.
Edizioni critiche:
Emil Levy, Poésies
religieuses provençales et françaises du Manuscrit Extravag. 268 de
Wolfenbuettel, publièes par E. Levy, Paris 1887 (estratto dalla Revue
des langues romanes, XXXI, 1887, pp. 173-288 e 420-435), a p. 209; Zeno
Lorenzo Verlato, «Occitania periferica. Il canzoniere religioso di
Wolfenbüttel», Rivista di studi testuali, 4, 2002, pp. 173-247, a p.
217.
Metrica:
10 a b b a; a c’ c’ d d (Frank 504:7); rime: a: en, b: os, c:
ona, d: ir. Sette coblas unissonans e una tornada di
quattro versi (10 c c d d). Frank registra ventisei esempi di questo schema.
Di questi, sei, oltre al nostro, sono le composizioni su decasillabi: BtCarb,
BdT 82.93 = Frank 504:1; GcFaid, BdT 167.63 = Frank 504:2;
GlMagr, BdT 223.6 = 504:3; UcCatol, BdT 451.2 = Frank 504:4;
AimPeg, BdT 10.48 = Frank 504:5, S’eu anc chantei ni jauzens;
BnAur, BdT 57.4 = Frank 504: 6; mentre due hanno la stessa formula
sillabica: AimPeg, BdT 10.48 = Frank 504:5 e BnAur, BdT 57.4 =
504:6.
[ZV]
Traduzione
BdT
Wolfenbüttel
|