|
364.3 |
|
Peire Vidal
|
||
|
Amors, pres sui de la bera, |
||
|
quar m’es tan de mala guiza; |
||
|
qu’ieu cugei m’acsetz conquiza |
||
|
la gensor e la plus gaia |
||
|
5 |
del mon, mas no·us platz qu’ieu l’aya. |
|
|
Per qu’ieu morrai dezesperatz, |
||
|
Amors, et er tortz e pechatz, |
||
|
si d’aquest vostre benvolen |
||
|
non avetz qualque chauzimen. |
||
|
|
||
|
10 |
Ja s’ieu saupes, non amera, |
|
|
que m’en prezes d’aital guiza, |
||
|
qu’er a ma voluntat priza |
||
|
cilh qu’es orgulhoz’e gaia |
||
|
vas mi, e de mal qu’ieu·n traya, |
||
|
15 |
no·lh cal, ans m’a mes en tal latz, |
|
|
que jois ni deportz ni solatz |
||
|
d’autra no·m don’esbaudimen, |
||
|
ni de leis nulh joi non aten. |
||
|
|
||
|
Per qu’ieu ab mon grat m’estera, |
||
|
20 |
fe que·us dei, ans de ma guiza, |
|
|
qu’enquers non l’agra enquiza: |
||
|
e pero non es tan gaia, |
||
|
qu’ieu de lieis mal non retraia, |
||
|
e dir n’ai enueitz e viltatz, |
||
|
25 |
sitot s’es messong’e foldatz, |
|
|
quar cors qu’es ples d’airamen |
||
|
fai ben falhir boca soven. |
||
|
|
||
|
Qu’ieu vi ja l’ora qu’ilh era |
||
|
francha e de bona guiza |
||
|
30 |
e sa boca gent apriza |
|
|
en parlar paraula gaia, |
||
|
vas bon pretz fin’e veraia, |
||
|
sos cors adregz e gen formatz |
||
|
d’ensenhamens e de beutatz, |
||
|
35 |
que anc nuls hom non vi tan gen |
|
|
ni ab tan bell captenemen. |
||
|
|
||
|
Mas ar m’es esquiv’e fera |
||
|
tornad’e de brava guiza, |
||
|
per que l’esperansa·s briza, |
||
|
40 |
don fo ma voluntatz gaia. |
|
|
Pus no·lh platz bes m’en eschaia, |
||
|
pieitz trac de mort, tant viu iratz. |
||
|
Ar sai e conosc qu’es vertatz, |
||
|
que diable son siei paren, |
||
|
45 |
qu’als sieus dona peior turmen. |
|
|
|
||
|
Tostemps, si·m legues, blasmera |
||
|
lieis que non es d’avol guiza; |
||
|
mainhta messonj’ai asiza |
||
|
en blasmar la domna gaia. |
||
|
50 |
Per qu’es razos qu’ueimais taia. |
|
|
Mout mi part de s’amor forsatz; |
||
|
e pus conosc que tan li platz, |
||
|
sivals partrai m’en bonamen |
||
|
et irai mon mielhs enqueren. |
Testo: Avalle 1960 (XIII). – Rialto 28.vii.2004.
Mss.: A 101v, C 41r, D 27r, E 27, H 25v, I 40v, K 28r, M 67v, N 96v, R 65r, T 246r, a 123, e 118.
Edizioni critiche: Karl Bartsch, Peire Vidal’s Lieder, Berlin 1857, p. 42 (XXI) (secondo CEIKMNRT); Joseph Anglade, Les poésies de Peire Vidal, deuxième édition revue, Paris 1923 (Les classiques français du moyen âge, 11), p. 98 (XXXI) (aggiunge varianti di AHa); Peire Vidal, Poesie. Edizione critica e commento a cura di d’Arco Silvio Avalle, 2 voll., Milano-Napoli 1960, vol. I, p. 120 (XIII) (secondo il «codice antico» [CIKN]).
Metrica: a7’ b7’ b7’ c7’ c7’ d8 d8 e8 e8 (Frank 715: 8). Canzone di 6 coblas unissonans di 9 versi con un rim estramp al primo verso di ogni cobla e 2 mot refrain al v. 2 (guiza) e 4 (gaia) di ogni cobla.
Note: Canzone non databile su base interna (cfr. Peire Vidal, Poesie, p. 122). – Hoepffner la definisce una canzone di congedo (cfr. Ernest Hoepffner, Le troubadour Peire Vidal. Sa vie et son oeuvre, Paris 1961, p. 45). – Il conjat non è considerato un genere dai trattatisti medievali, ma è studiato come sottogenere in alcuni lavori della critica moderna che hanno messo insieme liste di testi dalla natura molto fluida; per questo si veda, da ultimo, Fortunata Latella, «La rottura del patto amoroso. Il congedo: dalla canso occitanica alla canzone italiana del ’200», Bollettino. Centro di studi filologici e linguistici siciliani, 19, 2001, pp. 23-53, in particolare a p. 12, note 29, 30 e 31 dove si riepiloga la bibliografia precedente sull’argomento.
[am]